Spoorwegwerken Oost: vanaf Muiderpoort richting Hilversum

Een overzicht van de bruggen en viaducten die in de jaren ’30 werden gebouwd in het kader van de Spoorwegwerken Oost. Op deze pagina het deel vanaf station Muiderpoort richting Hilversum.

Celebesstraat

Voetgangerstunnel tussen het Oosterspoorplein en de Celebesstraat, onder het oostelijke deel van het station Muiderpoort door.

Bonistraat

Deze onderdoorgang voor fietsers en voetgangers tussen Polderweg en Bonistraat maakte geen deel uit van het spoorwegplan, maar werd wel gelijktijdig aangelegd, voor rekening van de gemeente. Die vond het belangrijk dat er een verbinding kwam tussen de Indische Buurt en het terrein van de voormalige gasfabriek Oost. De tunnel werd in november 1938 geopend. Stalen brug; als de wanden ooit betegeld waren, zijn ze dat nu niet meer.

Noorderringvaart

Brug over de Ringvaart van de Watergraafsmeer, voor zes sporen. Het kon een lage brug worden omdat dit deel van de Ringvaart toen al nauwelijks meer bevaren werd.

Noorderringdijk

Een 8 meter brede tunnel voor voetgangers en fietsers. Voor de komst van de tunnel was er op de Ringdijk een overweg.

Molukkenstraat

Een 60 meter lange onderdoorgang met twee openingen van elk 11 meter breed. Dit was een nieuwe verbinding, die de Watergraafsmeer met de Indische Buurt verbond. Hiervoor moesten zes huizen aan de Archimedesweg gesloopt worden, en kwam er een nieuwe brug in de verlengde Molukkenstraat over de Ringvaart.

De onderdoorgang werd in maart 1936 feestelijk geopend. Volgens een bericht in het Algemeen Handelsblad wachtten aan beide kanten van de tunnel duizenden mensen op wethouder De Miranda, die symbolisch een spoorboom doorzaagde. Een door Fré Cohen ontworpen plaquette herinnert nog altijd aan de opening. Ze werd aangeboden door een dankbare buurtvereniging.

Update september 2022: er zijn filmbeelden van de opening, gemaakt voor het Polygoon weekjournaal.

Rangeerterrein Watergraafsmeer

Voor de Spoorwegwerken Oost werd het dertig jaar oude emplacement in de Watergraafsmeer uitgebreid tot een terrein van 2 kilometer lang en ongeveer 200 meter breed, met op het breedste punt 40 sporen.  Er lag zo’n 60 km rails. Het was een rangeerterrein voor goederentreinen. Er waren destijds aparte sporen voor goederentreinen naar het Oostelijk Havengebied, en op het terrein begon het ringspoor dat bij Duivendrecht aantakte op de lijn naar Utrecht.

Het emplacement werd in oktober 1939 in gebruik genomen. Het seinhuis uit de jaren ’30 staat er nu nog. Het terrein wordt tegenwoordig gebruikt als opstelplaats en voor onderhoud aan de treinen.

Kruislaan

Een 190 meter lange doorgang onder het rangeeremplacement Watergraafsmeer, met twee openingen van elk 7 meter breed. Deze tunnel werd geheel in gewapend beton uitgevoerd, en verving een viaduct uit 1905. In 2009 kwam hier het station Science Park.

Het spoor werd hier in de laaggelegen polder (bijna 5 meter onder NAP) al in 1874 op een dijk aangelegd. Ook toen was er een onderdoorgang bij de Kruislaan.  Het huidige viaduct dateert grotendeels uit 1961. Toen werd aan de oostkant een waterkering aangebracht. Met die kering, een nieuw dijkje bij de Molukkenstraat en een schuif voor de duiker van de Molenwatering biedt de spoordijk zo een extra bescherming voor het westelijk deel van de Watergraafsmeer.

Molenwatering

Een 3,5 meter brede duiker onder de spoordijk door voor de Molenwatering, een afwateringssloot van de Watergraafsmeer. Het werk omvatte het verlengen van de bestaande duiker. De plek is onbereikbaar voor gewone stervelingen zodat ik er geen foto van heb.

Zuiderringdijk

Onderdoorgang naast de dijk met een opening van 6,5 meter. De 120 m lange tunnel verving een overweg op de dijk. De onderdoorgang is gesneuveld in de jaren 80/90 bij de aanleg van de ringweg A10, die nu hier onder het spoor duikt. De dijk heet nu Oosterringdijk en ligt tegenwoordig in de gemeente Diemen.

Zuiderringvaart

IMG_8223 rOverbrugging van de Ringvaart van de Watergraafsmeer.


Lees verder over de Spoorwegwerken Oost:

3 reacties op “Spoorwegwerken Oost: vanaf Muiderpoort richting Hilversum

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *