Een overzicht van de bruggen en viaducten die in de jaren ’30 werden gebouwd in het kader van de Spoorwegwerken Oost. Op deze pagina het deel tussen de stations CS en Muiderpoort.
Oosterdokskade
Onderdoorgang met twee openingen van elk vijf meter breed. Met klinknagels.
Oosterdokssluis
Twee maal drie naast elkaar gelegen bruggen met elk twee sporen: drie beweegbare bruggen (basculebruggen, 20 m) en drie vaste (17 m). Plus een brugwachtershuisje. De bruggen zijn gebouwd op de werf van de NDM in Noord.
Eerder lag hier een dubbelsporige draaibrug uit 1904, geplaatst nadat een voorganger uit 1875 na een aanvaring vervangen moest worden. Door de nieuwe bruggen werd de capaciteit van deze Oosterdokssluisbrug dus verdrievoudigd.
Piet Heinkade
Onderdoorgang met twee openingen van elk vijf meter breed. Vervangen door het huidige betonnen viaduct, vermoedelijk bij de aanleg van de IJtunnel (gereed 1968).
Kattenburg
Onderdoorgang met twee openingen van elk 5,5 meter. Geopend in 1936.
Czaar Peterstraat
Onderdoorgang met twee openingen van elk 10 meter. Hier zijn de wanden niet (meer?) betegeld. Aan de noordoostkant is in de jaren ’90 een betonnen viaduct toegevoegd.
Rietlanden
Op de Rietlanden lag een groot rangeerterrein met een locomotievendepot. Hier was ook de spoorverbinding tussen het Oostelijk Havengebied en de lijnen landinwaarts. Met het verval van de oostelijke havens en de verandering van het gebied tot woonwijk werden de sporen in de jaren ’90 opgebroken.
Het spoor liep vanaf de Rietlanden richting Watergraafsmeer geleidelijk omhoog. Dat is nog te zien bij de viaducten Cruquiuskade en Zeeburgerpad, waar de oostelijke sporen lager liggen. Bij de Cruquiuskade stond een seinhuis om het spoorverkeer van en naar de Rietlanden te regelen.
Overkruising spoor Rietlanden-Doklaan
Deze brug lag niet over een verkeersweg maar over een spoorbaan. Dat spoor verbond het de Rietlanden met goederenoverslagterreinen achter de Kraijenhoffstraat en bij de Plantage Doklaan. Het spoor is inmiddels verdwenen; er ligt nu de weg tussen de Frans de Wollantstraat en de Panamalaan.
Cruquiusweg
Onderdoorgang met twee openingen van elk 7,5 meter. Ook hier is de betegeling verdwenen. De viaducten gaan over de Cruquiuskade, die destijds nog uitkwam op de Cruquiusweg. De Panamalaan kwam er pas in de jaren ’90. De dienstwoningen waren voor het personeel dat het seinhuis bemande. Treinen reden onder de post door. Het gebouw is in de jaren ’80 of ’90 afgebroken.
Nieuwe Vaart
Overbrugging van de Nieuwe Vaart met twee doorvaarten van 13,75 meter. Aan de oostkant is een voetgangersbrug.
Zeeburgerpad
Viaduct met één doorgang van 6 meter. Was vermoedelijk gereed in 1941.
Lozingskanaal
Stalen bruggen met drie doorvaarten waarvan de middelste 11 meter breed is. Met aan de oostkant een voetgangersbrug.
Zeeburgerdijk
De eerste onderdoorgang in Oost op deze route. Hier was al sinds 1901 een viaduct, waar een tram doorheen kon naar de Indische Buurt. Het oude viaduct werd voor de Spoorwegwerken Oost vervangen door een nieuw met twee doorgangen van elk krap 10 meter. Waar nu de lelijke betonnen pijler is, waren oorspronkelijk stalen kolommen.
Update 21-12-2017: het eerst iets lagere oostelijke deel van het viaduct blijkt in 1976 verhoogd te zijn.
Van Swindenstraat
Onderdoorgang met twee openingen van elk 10 meter, tussen de Eerste Van Swindenstraat en de Javastraat. Het viaduct verving een van de meest gehate overwegen.
Het is een van de onderdoorgangen met een herinneringsplaquette uit oktober 1939, met de tekst “Doorgang vrij – Oost is blij”, aangeboden door de dankbare buurtverenigingen Ceram, Linnaeus en Oud-Watergraafsmeer. De door Cornelis Begeer ontworpen bronzen plaquettes tonen een trein die over het viaduct rijdt, en spoorwegbomen die door twee handen geopend danwel gebroken worden. Van de vijf platen resteren er nog twee: hier en onder het viaduct Beukenweg. De plaquettes in de Wijttenbachstraat, Linnaeusstraat en Wibautstraat zijn verdwenen.
Wijttenbachstraat
Onderdoorgang met twee openingen met elk (oorspronkelijk) 9 meter rijweg en 4 meter trottoir. Dit viaduct vormde een nieuwe verbinding met de Indische Buurt. Doordat de Wijttenbachstraat nu meer verkeer te verstouwen kreeg, moesten de karakteristieke voortuintjes in de straat sneuvelen.
In dit viaduct vond op 21 oktober 1939 de feestelijke onthulling plaats van een plaquette, een van de vijf, met genodigden en toespraken. Zoals gezegd is deze herinneringsplaat inmiddels verdwenen.
Lees verder over de Spoorwegwerken Oost:
Table of Contents
Eén reactie op “Spoorwegwerken Oost: tussen CS en Muiderpoort”