Slopers zijn in de Sarphatistraat begonnen met de afbraak van het voormalige Emma Kinderziekenhuis. Er komt een luxe hotel – een bestemming die oude gebouwen de laatste jaren vaker krijgen in Amsterdam.
Het kinderziekenhuis is er al lang weg: het ging in 1988 op in het AMC. Het gebouw werd sindsdien onder meer gebruikt als kinderdagverblijf.
Het ziekenhuis werd in 1865 opgericht op initiatief van de arts Samuel de Ranitz (1834-1913). Het was aanvankelijk ondergebracht aan de Oudezijds Achterburgwal. Kinderen van arme ouders konden er gratis terecht. In 1871 werd begonnen met de bouw aan de Sarphatistraat, waar toen grond vrijkwam doordat de verdedigingsfunctie van de oude stadswallen was vervallen. Het heette in het begin kortweg Kinderziekenhuis; in 1899 werd het vernoemd naar Emma, de moeder van koningin Wilhelmina. De laatste hoefde zich niet gepasseerd te voelen: er was immers al een ziekenhuis in Amsterdam naar haar vernoemd, het Wilhelmina Gasthuis in West.
Het oudste deel van het complex was in 1873 gereed. Het was een ontwerp van Pieter Hamer. Die is vooral bekend vanwege zijn vele filantropische woningen in de Jordaan. Van het oudste deel resteert alleen nog het middendeel; de zijvleugels met de ziekenzalen werden al in 1885 en 1891 vervangen door hogere gebouwen.
Rechts van het ziekenhuis werd nog in 1873 een woning voor geneesheer-directeur De Ranitz gebouwd, ontworpen door Hamer en zijn zoon Willem. In 1907 kreeg het ziekenhuis een nieuw isoleergebouw, waar kinderen met besmettelijke ziekten konden worden verpleegd. Dat stond destijds los van het hoofdgebouw, op wat nu Spinozastraat 55 is. Het werd ontworpen door het duo Schill & Haverkamp. In de jaren 1950/60 werden de twee delen verbonden door het modernistische middendeel.
Nu wordt het dus gesloopt en komt er een vijfsterrenhotel met ruim 200 kamers, van de Hyatt-keten. De meeste negentiende-eeuwse voorgevels blijven behouden, zo blijkt uit de bouwplannen (pdf). Het gebouw wordt een stuk dieper dan nu, doordat het ook de plek inneemt aan de achterzijde waar tot voor kort lage aanbouw stond. Het oude hoofdgebouw van Pieter Hamer behoudt uiteraard wel zijn prominente plek in de zichtas van de Roetersstraat.
Moeten we hier nu rouwig om zijn? Wat gesloopt wordt is bepaald geen toparchitectuur en heeft ook geen monument-status. De naoorlogse glasgevel was geen sieraad in de straat. Van binnen is het gebouw na anderhalve eeuw vermoedelijk flink versleten. De herinnering aan de al een kwart eeuw verdwenen oorspronkelijke functie blijft enigszins behouden doordat de oude gevels blijven staan. Het gebouw van Hamer komt zelfs beter uit de verf dan nu.
