In de Kalverstraat staat pal naast Peek & Cloppenburg een klein winkelpand. Ooit zat daar een beroemde juwelier met familiebanden in de automobielindustrie.
Je loopt er zo aan voorbij, want Kalverstraat 1 valt in het niet bij het grote buurpand van Peek & Cloppenburg. Wie even stilstaat en boven de onderpui kijkt, ziet een klassiek ogende gevel met fraaie versiersingen.
Het pand, een rijksmonument, werd in 1915 gebouwd in opdracht van Karel Citroen. De familie Citroen dreef al sinds 1859 een juwelierswinkel op deze plek. De juweliers woonden boven de winkel, destijds nog gebruikelijk.
Karel was een neef van de oprichter van het Citroën-concern, de Fransman André Citroen. Hun overgrootvader Roelof had bij de invoering van de Burgerlijke Stand (1811) de achternaam Limoeneman gekozen. Hij verkocht immers fruit. Zijn kinderen vonden dat carrièretechnisch onhandig en kozen voor de naam Citroen.
Karel had de zaak in 1880 op 22-jarige leeftijd overgenomen van zijn vader. Voor de nieuwbouw in 1915 schakelde hij de architect H.Th. Wijdeveld (1885-1987) in, die toen net voor zichzelf was begonnen. Later zou Wijdeveld bekend worden met schier oneindig lange gevels in de stijl van de Amsterdamse School, zoals aan weerszijden van de Hoofdweg ten noorden van het Mercatorplein. Hier in de Kalverstraat werkte hij nog in een compleet andere stijl: een mix van art deco en classicisme.
De winkel van Citroen was een van de vele voorname zaken in de Kalverstraat. In die tijd was dat nog de meest chique straat van Amsterdam. Citroen had ook een winkel in Den Haag.
Karel overleed in 1924; zijn zoon Abraham zette de winkel voort. Abraham werd in 1942 vermoord in Auschwitz. Zijn zoon Karel was op tijd naar Zwitserland gevlucht en kon de zaak vanaf 1945 weer opbouwen. In 1971 deed Karel de bedrijfsleiding over aan collega-juwelier Schaap. De winkel werd verbouwd en kreeg een nieuwe, bronzen winkelpui, die nu alweer verdwenen is. Het bedrijf ging verder onder de naam Schaap, Citroen, Van Gelder.
Het pand in de Kalverstraat werd eind jaren 1990 verkocht. Op dit moment rolt damesmodewinkel Trésor er elke dag de rode loper uit. Er zit nog wel een Schaap & Citroen in de P.C. Hooftstraat — nu de chicste winkelstraat van de stad.
Dit artikel verscheen eerder op dichtbij.nl.
