Keizersgracht 162

Dit 17e-eeuwse grachtenpand werd in 1884 verbouwd voor de Vrije Universiteit. Die gebruikte het toen al een half jaar als hoofdgebouw en als hospitium: woonruimte voor enkele tientallen studenten. Er werd ook college gegeven. Het verbouwde pand werd in januari 1885 weer in gebruik genomen. Het werd later uitgebreid met nummers 160, 164 en 166.

Dit was het eerste eigen gebouw van de in 1880 opgerichte Vrije Universiteit (VU). Eerder gebruikte de VU diverse gebouwen in de stad, onder meer de huidige Kleine Komedie. Tot het vertrek naar Buitenveldert in 1966 bleef dit pand het hoofdgebouw. Het is ook enige tijd gebruikt door het Leger des Heils. Nummer 162 is nu verbouwd tot appartementen.

Een van de oprichters van de VU, de latere premier Abraham Kuyper, woonde rond 1900 zelf op nummer 164.

Het dagblad De Standaard schreef in oktober 1884 over de plannen. De krant maande ook aan tot financiële steun:

De voorgevel van het ruime gebouw belooft fraai te zullen worden. Geheel beneden bestaat hij uit hardsteen. De straatverdieping is drie ramen breed, benevens een ruimen, boogvormigen ingang. Het lager gedeelte van den gevel wordt vervaardigd uit Oberkirchener zandsteen; voor den verderen gevel wordt zand- en metselsteen gebruikt. Volgens de teekening zal het geheel een flink en degelijk aanzien hebben. Een opschrift wijst de bestemming van het gebouw aan.
Beneden in het huis wordt een ruime woning voor den concierge gereed gemaakt; voorts keuken, kelders enz. De verdieping aan de straat zal verschillende zalen bevatten, al is van alle de bestemming nog niet juist bepaald. Denkelijk een vergaderkamer, eetzaal of wel zaal voor samenkomst, collegezaal, bibliotheek, kantoor enz. De tweede verdieping wordt ingericht voor college-zalen; alle vertrekken zijn ruim, licht en zullen, als zij voltooid zijn, zeker voldoen. De twee volgende verdiepingen bevatten ± 37 kleinere vertrekken voor studenten, die elk een zit- en een studeerkamer krijgen. Zooveel doenlijk loopen deze beide kamers in elkander. [..]

Voor de inwonenden is in elk opzicht gelegenheid tot goede woning niet alleen, maar ook tot onderling gezellig verkeer. Eveneens zal voor de zich steeds uitbreidende werkzaamheden thans de vereischte plaats worden gevonden. Voor zoover te oordeelen valt, zal deze stichting, hier eenig in haar soort, door doeltreffendheid uitmunten.

Dat met de totstandbrenging van eenen ander groote kosten zijn verbanden, behoeven we niet te zeggen. Allen, die de vrijheid ook voor het Hooger Onderwijs liefhebben, moge 't een spoorslag zijn, om naar vermogen dezen gewichtigen arbeid te schragen.

Keizersgracht 162