• 1850-1940
  • Wederopbouw
  • Na '65
  • Complexen
  • Personen & organisaties
  • Thema's
  • Bouwstijlen
  • Zoeken
  • - - - - - - -
  • Monumenten
  • - - - - - - -
  • Over, bronnen, copyright etc.
  • Privacyverklaring
  • start
  • Amsterdam op de kaart

    Kaartlagen

    Basis

    Historische kaarten

    Kaarten

    Uitbreidingplannen

    Afbeelding uit: november 2011. Links het voormalige poortje, met het symbool van de Portugees-Israëlitische gemeente: een pelikaan met jongen.
    Afbeelding uit: Onbekend.
    Afbeelding uit: september 2015. De gevelsteen met pelikaan.
    Afbeelding uit: november 1928. Bestuur en personeel van het PIZ.
Bron afbeelding: SAA, bestand ANWO00131000001.

    Voormalig "Zieken- en Oude Vrouwenhuis der Portugeesch-Israëlietische Gemeente", met zusterhuis. Het was eerder gevestigd op Rapenburgerstraat 2 en droeg als naam Mesib Nefes, lafenis der ziel.

    Het bestond aanvankelijk uit twee delen die verbonden waren via een tussenstuk achter een poortje: rechts het eigenlijke ziekenhuis, links het zusterhuis annex oudevrouwenhuis. In het ziekenhuis waren twee zalen voor "stads- en minvermogenden" met elk twaalf bedden, en zes kamers voor meer bemiddelde patiënten. De operatiekamers en röntgeninrichting waren op de derde verdieping.

    Eerste geneesheer-directeur was de chirurg Mozes H. Pimentel (Amsterdam 1865 - 1961), eerste directrice zuster Flora Zeehandelaar (Assen 1884 - Amsterdam 1940).

    Het gebouw was tot 1943 in gebruik als ziekenhuis. Daarna vonden er tot zomer 1944 'vrijwillige' sterilisaties plaats: gemengd-gehuwde Joden konden kiezen tussen steriliseren en een reis naar een kamp in het oosten.

    Na de oorlog werd het ziekenhuis door architect Waterman verbouwd tot verpleeghuis "Joodse Invalide", als vervanger voor het toen veel te groot geworden pand op de hoek van Weesperplein en Nieuwe Achtergracht. In 1968 werd het omgedoopt tot Beth Shalom, Huis van de vrede. Na het vertrek in 1976 naar Buitenveldert werd het pand verbouwd tot jongerenhuisvesting.

    De ingang links was oorspronkelijk een poortje. Boven die deur bevindt zich een gevelsteen met een pelikaan die haar drie jongen voedt, het symbool van de Sefardische gemeente.

    Onder het middelste raam van de derde verdieping was een tegeltableau aangebracht met de tekst "Portug. Israël. Ziekenhuis". Wellicht gaat het nog schuil achter de plaat de nu de gevel ontsiert.

    PIZ. Henri Polaklaan 8-10

    Datering:
    1916
    Ontwerp:
    Elte, H.
    Bouwstijl:
    Traditioneel bouwen
    Oorsponkelijke functie:
    Zieken- en verpleeghuis
    Status:
    Gemeentelijk monument
    Bronnen & links:
    Laatste wijziging:
    maart 2024

    Er zijn 9 afbeeldingen in de beeldbank van het Stadsarchief die gerelateerd zijn aan dit adres.

    Toon afbeeldingen Stadsarchief (9)

    Zoeken