• 1850-1940
  • Wederopbouw
  • Na '65
  • Complexen
  • Personen & organisaties
  • Thema's
  • Bouwstijlen
  • Zoeken
  • - - - - - - -
  • Monumenten
  • - - - - - - -
  • Over, bronnen, copyright etc.
  • Privacyverklaring
  • start
  • Amsterdam op de kaart

    Kaartlagen

    Basis

    Historische kaarten

    Kaarten

    Uitbreidingplannen

    Afbeelding uit: juni 2022.
    Afbeelding uit: september 1917.
    Afbeelding uit: januari 2023.
    Afbeelding uit: augustus 1918. Advertentie van Former in de Telegraaf, 30 augustus 1918.
    Afbeelding uit: maart 1928. Advertentie van Bakels in het Algemeen Handelsblad van 23 maart 1928.
    Afbeelding uit: circa 1932. Bron afbeelding: SAA, bestand 5221F2000507.
    Afbeelding uit: december 1934. Advertentie van Persil waarin de komst van de school wordt aangekondigd.
    Afbeelding uit: april 1935. Bron afbeelding: SAA, bestand 010016000338.

    Opdrachtgever J.H. Former liet in 1917-1918 een aantal bestaande panden aan Kleine-Gartmanplantsoen en Korte Leidsedwarsstraat verenigen tot één geheel.
    Former was hier in 1915 een café begonnen, dat hij nu wilde uitbreiden met een restaurant. In het nieuwe pand kwamen verder een biljartzaal, een vergaderruimte en een woning voor Former en zijn gezin.

    Op de vergunningaanvraag en de meeste bouwtekeningen staat de naam van A.J.J. Staalenhoef (Amsterdam 1880 - Vinkeveen 1974), een timmerman-bouwkundige uit de Bankastraat. Alleen onder de tekening van de gevel aan het plein wordt G.F. la Croix (Amsterdam 1877 - 1923) als architect genoemd.

    Jan Hermanus Former (Amsterdam 1882 - 1918) adverteerde met 'iedere avond concert' en op zaterdag en zondag ook matineevoorstellingen door een klein strijkorkest. Na het overlijden van Former (na een kort ziekbed) in oktober 1918 zette zijn weduwe C.C. de Mooij de zaak voort. Zij bleef hier tot 1928 wonen.

    Volgens een krantenartikel uit 1919 diende het café destijds als clublokaal van voetbalvereniging Ajax. Toen de club in dat jaar voor de tweede keer landskampioen werd, werd dat hier gevierd door spelers en officials, waaronder trainer Jack Reynolds. Vanaf het balkon werd een feestende menigte toegesproken.

    In 1927 werd in een bovenzaal de film De moeder van Vsevolod Poedovkin vertoond. Openbare vertoning van die verfilming van het gelijknamige boek van Maksim Gorki was door diverse Nederlandse burgemeesters verboden, ook door de Amsterdamse, maar hier werd de film aan een besloten gezelschap vertoond: leden van kunstenaarsclub De Kring. De politie trad op tegen introducés die zich niet netjes hadden geregistreerd, maar de vertoning ging door.

    Later dat jaar werd de weduwe van Former failliet verklaard en sloot het café. Het pand werd op een veiling verkocht. Op de begane grond werd in 1928 de garage en showroom geopend van Opeldealer G.F. Bakels. Vanaf 1931 zat er gedurende enkele jaren Anchelon's Automobiel Maatschappij, dealer van Opel en Auburn, eerder gevestigd op de Weteringschans. Die liet het bureau van B.J. en W.B. Ouëndag een nieuwe ondergevel ontwerpen.

    Sociëteit De Kring, opgericht in 1922 exclusief voor "zij die een der schone kunsten of wetenschappen beoefenen", vond na diverse adressen in 1930 definitief onderdak op de eerste verdieping van dit pand. Daar komen de leden nu nog altijd bijeen.

    Op de begane grond kwam in 1935 de "Persil-school", waar belangstellenden voorlichting konden krijgen over het juiste gebruik van dat wasmiddel, onder meer in een filmzaal. De school bleef er tot circa 1940. Na de oorlog, in 1947, liet de KLM de ruimte inrichten tot passage- en vrachtkantoor en tentoonstellingsruimte. De luchtvaartmaatschappij gebruikte het Kleine-Gartmanplantsoen al vanaf de jaren 1930 als vertrekpunt voor bussen naar Schiphol.

    Bierbrouwer Heineken was vermoedelijk al in de jaren 1920 eigenaar van het bedrijf dat het pand in 1927 op de veiling had gekocht. Heineken liet in 1956 de na het vertrek van de KLM (1954) leegstaande begane grond verbouwen tot horecaruimte. In 1959 opende hier café-restaurant Heineken's Hoek; het sloot in 1969, ging in 1970 weer open als Heineken Hoek en verhuisde in 1973 naar de hoek met het Leidseplein.

    In 1979 kwamen er café-koffieshop Place de Paris en discotheek Atalaya. Sinds de tweede helft van de jaren 1980 huist op de begane grond Palladium, dat anno 2022 een brasserie is.

      Kleine-Gartmanplantsoen 7-9, Korte Leidsedwarsstraat 32

      Datering:
      1918
      Ontwerp:
      Croix, G.F. la & A.J.J. Staalenhoef
      Bouwstijl:
      Oorsponkelijke functie:
      Café-restaurant
      Status:
      -
      Bronnen & links:
      Laatste wijziging:
      juni 2022

      Er zijn 43 afbeeldingen in de beeldbank van het Stadsarchief die gerelateerd zijn aan dit adres.

      Toon afbeeldingen Stadsarchief (43)

      Zoeken