Als je een warenhuis omschrijft als een groot winkelpand met meerdere verdiepingen waar veel verschillende artikelen worden verkocht, dan was de Winkel van Sinkel op de Nieuwendijk al voor de nieuwbouw in 1903 het eerste warenhuis in Amsterdam. Die zaak was ontstaan uit samengevoegde winkels. Vroom en Dreesmann in de Kalverstraat werd in 1912 het eerste als zodanig gebouwde warenhuis (architect F.M.J. Caron). In 1914 volgde de Bijenkorf, op de Dam (Jac. van Straaten).
Ouder, uit 1899, is de grote kledingwinkel Nieuw Engeland op het Koningsplein. Of anders Van Straatens manufacturenwinkel in de Damstraat uit 1905. Maar vergeleken met de jongere warenhuizen hadden die een beperkt aanbod.
Warenhuizen zijn hoe dan ook een schoolvoorbeeld van schaalvergroting: almaar groter om schaalvoordelen te kunnen behalen. Ze werden ook belangrijke publiekstrekkers, die veel bezoekers naar de stad lokten.
Veel warenhuizen werden in een behoudende stijl gebouwd, die aan steden als Wenen en Parijs deed denken. De eigenaars kozen het liefst een centraal plein als locatie, zoals de Dam en het Leidseplein.