Schutte-rijen

Vier rijen met woningen aan Marnixkade en Marnixstraat. Ze werden gebouwd op de voormalige schans tussen de Willemspoort en de Zaagmolenpoort (een verdwenen poort in het verlengde van de Gieterstraat).

Opdrachtgever was de makelaar J.F. Schutte; vermoedelijk heeft hij de huizen ook ontworpen. Johan Frederik Schutte (Amsterdam 1810 - 1880) was volgens het bevolkingsregister naast makelaar ook timmerman, steenkoper en opzichter. In 1877 werd hij door koning Willem III benoemd tot ridder in de orde van de Eikenkroon - omdat hij zich verdienstelijk had gemaakt door het bouwen van een aanzienlijk deel van de "nieuwe stad", aldus het Algemeen Handelsblad.

De dertien meter diepe rijen aan de Singelgracht waren bedoeld als middenstandswoningen. De rijen aan de Marnixstraat zijn zeven meter diep. Tussen de rijen ligt een negen meter diepe tuin.

De huizen werden uitgerust met waterleidingen en met pneumatische riolering volgens het systeem van Charles Liernur.

Voor de meeste krapbehuisde arbeiders in de Jordaan was de huur die Schutte vroeg te hoog. Die scheve situatie heeft mede geleid tot de oprichting van de Amsterdamsche Vereeniging tot het bouwen van Arbeiderswoningen in 1875.

Het Algemeen Handelsblad schreef in december 1872:

Gisteren werden wij in staat gesteld de huizen te zien, welke de heer J.F. Schutte voor eigen rekening heeft laten zetten tusschen de Willemspoort en Zaagbarrière, en welke gezamenlijk, volgens voordracht van het dagelijksch bestuur, de Marnixstraat en de Marnixkade zullen vormen. De heer Schutte heeft trachten te voorzien in de behoefte aan arbeiderswoningen en burgerwoonhuizen en is, naar onze meening, zeer goed geslaagd.

Hij heeft 54 huizen met bovenwoningen — te zamen 162 woningen — gebouwd voor werklieden, en 54 grootere huizen — elk met twee bovenhuizen — voor de burgerklasse. De arbeiderswoningen, een oppervlakte hebbende van 40 vierkante meter, bestaan uit een zitkamer, slaapkamer en waschhok met duinwater, en privaat naar het Liernurssysteem, benevens een ruimen zolder.

De burgerwoningen bestaan uit een onderhuis van twee verdiepingen, met acht zoo groote als kleine kamers, keuken en provisiekelder en een kleinen tuin, en uit twee bovenhuizen, elk van een verdieping, met 4 kamers, keuken en zolders. Alle huizen zijn voorzien van waterleiding en gasbuizen.

De laatste dezer huizen zullen half Maart a.s. gereed zijn.

Een huis is door den eigenaar ter bezichtiging gesteld. De heer Schutte heeft gewoekerd met de ruimte, en kan voor een betrekkelijk kleinen huurprijs een groot aantal burgerwoningen aanbieden aan hen, die ƒ 200 à ƒ 400 [per jaar, red.] huurprijs betalen kunnen. Wij raden het publiek aan deze huizen, die aan een lang gevoelde behoefte voldoen, te gaan zien.

Schans

Shellterrein

Alle complexen

Bronnen & links: