Vierwindenhuis, Windroosplein 2-220

Het Vierwindenhuis, een complex met 89 premie-koopwoningen. Het heeft een vierkante plattegrond rond een binnenterrein, met hoeken die naar de vier windrichtingen wijzen. Op de zuidelijke hoek en aan de waterkant loopt het gebouw schoon omhoog, de andere gevels zijn hoog en vlak.

De Italiaanse architect Gian Piero Frassinelli (geb. 1939) van het Florentijnse bureau Superstudio maakte het eerste ontwerp in 1983. Het werd herhaaldelijk aangepast voordat in 1988 de bouw begon.

Opdrachtgever was de stichting Bolhuis, geleid door de filosoof Fons Elders (geb. 1936). In het plan werden de grenzen opgezocht van de begrippen privé en openbaar: hoe bereik je privacy én sociaal contact in één gebouw. "Een huis waar binnen en buiten relatieve begrippen zijn", in de woorden van Frassinelli. Voor privacy kon men zich terugtrekken in de woning, contactmogelijkheden waren er in het café, het restaurant, het dakterras en in de gangen.

De woningen waren een soort groepswoningen: slaapkamers (elk van 4,2 bij 4,2 meter) met een deur naar een gemeenschappelijke woonkamer, maar ook met eigen deuren naar buiten. Elders had dat idee overgenomen van het Dogon-volk in Mali. De woningen werden ontsloten via terrassen, bruggen en trappen (in het hele complex is één lift).

In de vier hoeken kwamen gemeenschappelijke ruimten, hallen met elk een van de vier oerelementen als thema. In de hal in de in een groen-transparante kleur uitgevoerde noordhoek was een fontein gedacht: water. De gele oosthal kreeg een wintertuin: aarde. Het amfitheater in de blauwe zuidhal symboliseerde de lucht. Vuur kwam er in de rode westhal, in de vorm van een open haard.

Aarde en lucht komen ook terug in de kleuren van de baksteen. Dicht bij de grond is die donker, en bovenaan juist licht.

Architectuurcritici waren sceptisch over de leefbaarheid van het concept. NRC-scribent Van Rooy schreef daarnaast over het uiterlijk: "Piero Frassinelli heeft aan de utopie van Fons Elders de vorm gegeven van een ongeorkestreerde citaten-potpourri waar zelfs de valse tonen niet zijn uitgehaald."

Beelden van een vroege versie van het plan. Video uit circa 1984, gemaakt i.o.v. de Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting.

Vierwindenhuis. Windroosplein 2-220

Datering:

1990

Ontwerp:

Frassinelli, G.P.

Bouwstijl:

Oorsponkelijke functie:

Woningen

Status:

-

Bronnen & links:

• Inventarisatie architectuur post-'65 (Heemschut 2018)
• Citaat: Volkskrant 21-5-1984, (Delpher) resolver.kb.nl/…
• Bespreking door Haagsma & De Haan: Volkskrant 4-8-1990, (Delpher) resolver.kb.nl/…
• Bespreking door Max van Rooy: NRC Handelsblad 24-8-1990, (Delpher) resolver.kb.nl/…

Laatste wijziging:

november 2022

• Lijst: Post '65 Heemschut