Keizersgracht 107

Voormalig hoofdkantoor van de Algemeene Vereeniging „Radio Omroep”, de A.V.R.O.

Het grootste deel van de zandstenen voorgevel is overgenomen van het huis dat hier rond 1760 werd gebouwd, op de plek van het zeventiende-eeuwse huis De Walvis. Het onderstuk van de gevel en de rest van het pand werden in 1932-1933 gebouwd. Onder de daklijst wordt nog altijd een walvis uitgebeeld.

Opdrachtgever was de AVRO, die hier sinds 1928 gevestigd was. Eerder huisde de omroep op nummer 396. De geschiedenis van de AVRO is terug te leiden tot de eerste Nederlandse radio-uitzending in 1923. De omroep wilde uitgroeien tot een nationale, algemene zender, maar kreeg al snel concurrentie van de aan de zuilen gelieerde omroepen KRO, NCRV, VARA en VPRO. Die kregen in 1930 van de regering elk net zoveel zendtijd als de AVRO.

Ruimtegebrek op deze locatie dreef de omroep ertoe een groter pand te laten bouwen, ontworpen door architect F.A. Warners. De laagste inschrijver bij de aanbesteding was het aannemersbedrijf Ph.A. Warners - van de vader van de architect. Het project werd echter gegund aan een andere aannemer, de Nationale Beton Maatschappij. AVRO-directeur Willem Vogt (1888-1973) verrichtte in december 1932 de symbolische eerstesteenlegging. In juli 1933 was het pand gereed.

Het diende als kantoor voor verenigingsonderdelen als de ledenadministratie, bestuur, directie en boekhouding. Ook de redactie van de Radio-Bode was hier gevestigd; Vogt was de hoofdredacteur. De studio's stonden in Hilversum, waar rond die tijd begonnen werd met de bouw van de bekende AVRO-studio aan de 's-Gravelandseweg.

In het trappenhuis kwam een glas-in-loodraam gemaakt door Louis Raemakers, volgens het Algemeen Handelsblad voorstellende een 'forse gesymboliseerde AVRO-figuur in oud-Hollandse klederdracht die op een klaroen het sein "verzamelen" blaast'. Ook kwam er een schilderij gemaakt door Anton Molkenboer.

Al na enkele jaren ontstond opnieuw ruimtenood. In 1936 werden de buurpanden 103 en 105 gekocht. Ook nu werd architect Warners ingehuurd voor een ingrijpende verbouwing. 103 werd geheel gesloopt; van 105 werden enkele monumentale onderdelen hergebruikt in de nieuwe, vijf vensterassen brede voorgevel. De bouw was in 1942 gereed. De AVRO had er toen niet veel aan: net als alle andere omroepen was ze door de Duitse bezetter ontbonden (ondanks dat Vogt al in mei 1940 Joodse medewerkers had ontslagen). Hier kwamen een radiodistributiecentrale en de Nederlandsche Omroep, de zender van de bezetter. Na de oorlog keerde de AVRO terug.

De omroep vertrok in 1967 naar Hilversum. 103-105 kreeg andere gebruikers, maar 107 bleef nog tot in de jaren 1990 in gebruik bij de redactie van de Avrobode en TeleVizier, de programmagidsen van de omroep.

Het is nu (2020) een appartementencomplex.

Keizersgracht 107

Datering:

1933

Ontwerp:

Warners, F.A.

Bouwstijl:

Oorsponkelijke functie:

Kantoor

Status:

Rijksmonument (2244)

Bronnen & links:

• Aanbesteding: Het Volk 29-6-1932, (Delpher) resolver.kb.nl/… ; Algemeen Handelsblad 22-7-1932, (Delpher) resolver.kb.nl/…
• F.A. Warners: A.V.R.O.'s nieuwe huis aan de Keizersgracht. In de Radiobode, 5e jrg nr 50, 9-12-1932. (Delpher) resolver.kb.nl/…
• Beschrijving: Algemeen Handelsblad 22-7-1933, (Delpher) resolver.kb.nl/…
• www.amsterdamsegrachtenhuizen.info/…

Laatste wijziging:

augustus 2020

• F.A. Warners

• Eerste steen
• Gesigneerd
• Kantoren

• Keizersgracht 396