De Willemspoort (of Haarlemmerpoort) verving de bouwvallige stadspoort van Hendrick de Keyser uit 1615. De poort diende vooral voor belastinginning en nauwelijks nog ter verdediging van de stad. Nadat in 1852 het poortgeld (heffing van een stuiver voor iedereen die de stad in wilde) en in 1866 de stedelijke accijnzen werden afgeschaft, bleef in de poort een politiepost aanwezig, met tussenpozen, tot 1961.
Niet lang na het afschaffen van de stedelijke accijnzen werd de brug achter de poort een stukje naar het zuiden verlegd (1877), waardoor de poort feitelijk een doodlopende poort werd. Er werd een brandweerpost in ondergebracht. Die verhuisde in 1897 naar de nieuwe kazerne op nummer 48.
Een donker moment in de geschiedenis van de poort is het Aardappeloproer van 1917. Agenten van de post Willemspoort slaagden er op 5 juli niet in om een plunderende menigte op het Haarlemmerplein uiteen te drijven. Ze riepen de hulp in van een groep soldaten, die met hun geweren op de menigte schoten. Daarbij vielen enkele doden en tientallen gewonden, die naar de politiepost werden gebracht.
Sinds 1985 wordt de poort gebruikt als woonruimte, na een restauratie.
Als architect wordt ook genoemd Cornelis Alewijn, die op dat moment het hoofd was van Stads Publieke Werken. De Greef was toen assistent-architect; het is waarschijnlijk dat hij het daadwerkelijke tekenen voor zijn rekening heeft genomen.
Eigenaar Ymere verkocht de poort in 2018 aan Stadsherstel. Die renoveerde het pand (2019), waarbij het aantal woningen van 17 naar 10 ging en er op de begane grond horeca kwam.
Willemspoort. Haarlemmerplein 50-86
- Datering:
- 1840
- Ontwerp:
- Greef, B. de
- Bouwstijl:
- Neoclassicisme XIXA
- Oorsponkelijke functie:
- Stadspoort
- Status:
- Rijksmonument (1357)
- Bronnen & links:
- Bloedbad: H. Voordewind, De commissaris vertelt. Uitgeverij Daamen's, 1949.
- Laatste wijziging:
- augustus 2019
Er zijn 62 afbeeldingen in de beeldbank van het Stadsarchief die gerelateerd zijn aan dit adres.