• 1850-1940
  • Wederopbouw
  • Na '65
  • Complexen
  • Personen & organisaties
  • Thema's
  • Bouwstijlen
  • Zoeken
  • - - - - - - -
  • Over, bronnen, copyright etc.
  • Privacyverklaring
  • start
  • Amsterdam op de kaart

    Kaartlagen

    Basis

    Historische kaarten

    Kaarten

    Uitbreidingplannen

    Afbeelding uit: 1864.
    Afbeelding uit: april 1892. Gezien vanaf de Weteringschans.
    Afbeelding uit: april 1894. Gezien vanaf de Amstel.
    Afbeelding uit: circa 1925. Paleis en Galerij vanuit de lucht.
    Afbeelding uit: 1890. Een hoek van de winkelgalerij.
    Afbeelding uit: 1929. Na de brand.
    Afbeelding uit: december 2014. Deze ijzeren boog bleef behouden en hangt nu aan een wand van de Nederlandsche Bank.

    Het Paleis voor Volksvlijt, het magnum opus van stedenbouwer Samuel Sarphati en architect Cornelis Outshoorn.

    Sarphati had in 1851 op de Londense Wereldtentoonstelling het Crystal Palace gezien, en wilde in Amsterdam een soortgelijk gebouw oprichten. In zijn plan maakte het deel uit van een nieuwe stadswijk aan beide zijden van de Amsteloevers.

    De bouw begon in 1858, en in 1864 was het Paleis gereed. Het 126 meter brede gebouw was voornamelijk opgetrokken uit gietijzer en glas, en op het hoogste punt 64 meter hoog. De grote, centrale zaal mat 112 bij 31 meter. Aan weerszijden daarvan waren vier bijzalen. Tussen het Paleis en de Singelgracht was een tuin aangelegd.

    Het gebouw werd bekroond met een verguld zinken beeld van een gevleugelde Victoria dat alles symboliseerde waar het paleis voor moest staan. In haar linkerhand had ze een lauwerkrans ter bekroning van kunst en nijverheid. In haar rechterhand droeg ze de fakkel van de Verlichting.

    Al snel werden er naast tentoonstellingen ook concerten georganiseerd. In 1883 werd rond de tuin een winkelgalerij gebouwd, ontworpen door Dolf van Gendt, om de exploitatie van het Paleis kostendekkend te maken.

    In de nacht van 18 op 19 april 1929 brandde het Paleis af. De brand was vermoedelijk veroorzaakt door kortsluiting. De gietijzeren constructie was niet bestand tegen de hitte van het vuur, zodat het gebouw geheel ineen zakte. De galerij bleef wel overeind; die werd in 1960-1961 afgebroken ten behoeve van het gebouw van de Nederlandsche Bank.

    Tijdens de bouw van het kantoor van de Nederlandsche Bank werd in de kop van een oude heipaal een loden koker gevonden. Daarin zat een document met de handtekeningen van de aanwezigen bij het slaan van de eerste paal van het Paleis, op 7 september 1858.

    Paleis voor Volksvlijt. Frederiksplein 56

    Datering:
    1864 / 1883
    Ontwerp:
    Outshoorn, C. / A.L. van Gendt
    Bouwstijl:
    Oorsponkelijke functie:
    Tentoonstellingsgebouw
    Status:
    Gesloopt, 1929 / 1961
    Bronnen & links:
    • Document met handtekeningen: Algemeen Handelsblad 30-11-1961, (Delpher) resolver.kb.nl/…
    Laatste wijziging:
    januari 2020

    Er zijn 347 afbeeldingen in de beeldbank van het Stadsarchief die gerelateerd zijn aan dit adres.

    Toon afbeeldingen Stadsarchief (347)

    Zoeken