Het Gedenkteeken aan den Volksgeest van 1830-1831. Het was een monument voor de Tiendaagse Veldtocht, de mislukte militaire operatie die de Belgische opstand de kop in moest drukken. Veteranen van de veldtocht hadden in 1852 gevraagd om een ereteken voor hun inspanningen. Dat voorstel viel in nationalistische en conservatieve kringen in goede aarde. Koning Willem III willigde het verzoek in.
Hermanus Martinus TĆ©tar van Elven (1827-1899) won de uitgeschreven prijsvraag en ontwierp het voetstuk; hij was ook de architect van het gehele monument. Hij plaatste het precies in de middenas van het paleis. Het beeld van Belgische zandsteen werd gemaakt door de Belgische beeldhouwer Louis Royer (1793-1868), die enkele jaren eerder het standbeeld van Rembrandt had ontworpen. De vrouwenfiguur staat voor De Eendracht tussen Vorst en Volk, zo was de gedachte.
Op de medaillons op de zuil stonden teksten als āDe eer van Nederland gehandhaafd door Vorst en Volkā, āGod bescherme Nederland en Oranjeā, ā5 October 1830. Te wapen!ā en ā2 Augustus 1831. Voorwaarts!ā
In de volksmond raakte het monument om onduidelijke redenen bekend als Naatje van de Dam.
In 1914 werd het monument afgebroken. Het was bouwvallig geworden en stond in de weg voor de tram.
- Deel van Dam
De Eendracht. Dam
- Datering:
- 1856
- Ontwerp:
- TĆ©tar van Elven, H.M. & L. Royer
- Bouwstijl:
- Oorsponkelijke functie:
- Monument
- Status:
- Gesloopt, 1914
- Laatste wijziging:
- augustus 2019