Singel 458

Een gebouw van de Vereeniging Doopsgezinde Wijkverpleging. Architect M.H. Ligthart was huisarchitect van de Doopsgezinde Gemeente.

Eerder stond hier een lager woonhuis, eigendom van de Doopsgezinde Gemeente. Doopsgezinden zaten al sinds het begin van de zeventiende eeuw in dit stukje stad, toen ze op huidig nummer 452 een schuilkerk bouwden. De vereniging nam het oude nummer 458 over voor een bedrag van ƒ 7000, wat geheel gefinancierd werd met een gift van een onbekende schenker.

Wijkverpleging en thuiszorg waren taken die de doopsgezinde diaconie tegen het eind van de negentiende eeuw op zich wilde nemen, naar voorbeelden uit het buitenland en uit de hervormde gemeente. Hiertoe werd in de jaren 1890 een zelfstandige organisatie opgezet. Zusters gingen de wijken in om zorg te bieden aan zieken. Om daarvoor in aanmerking te komen moest minstens één gezinslid tot de Doopsgezinde Gemeente behoren. Als de zieke een huisvrouw was, nam de zuster haar taken in het huishouden over. Als eerste zusterhuis werd het huis Derde Helmersstraat 2 gebruikt.

De bouw hier aan het Singel liep een half jaar vertraging op door een ruzie met de buren over een gemeenschappelijke bouwmuur. Ligthart had verzuimd om over het gebruik van die muur afspraken te maken met de eigenaar van het buurpand Odeon, Hellingman's Bouwmaatschappij. In afwachting van juridische procedures lag de bouw stil. Uiteindelijk werd er een overeenkomst gesloten waarbij Hellingman een nooduitgang met trap mocht maken die uitkwam in de tuin van de wijkverpleging. Het bestuur van de wijkverpleging, teleurgesteld in Ligthart, liet architect A. Salm daartoe het bouwplan wijzigen. Ligthart leverde de helft van zijn honorarium in. In februari 1902 was het pand gereed.

Het zusterhuis diende als uitvalsbasis en woonhuis van de wijkzusters en de directrice. Ook werd er spreekuur gehouden. Er was een keuken waarin 'versterkende maaltijden' voor patiënten konden worden bereid. In de ruime badkamer op de begane grond werden geregeld vervuilde kinderen en patiënten in bad gedaan: volgens het verslag over 1913/1914 gebeurde dat in dat jaar 101 keer. De wijkverpleging had toen drie zusters in dienst, die in dat jaar 6388 huisbezoeken aflegden.

In 1949 noopten financiële problemen de vereniging tot een reorganisatie. De functie van directrice werd opgeheven, en de zusters gingen elk een aantal eigen wijken bedienen vanuit hun eigen woningen. Het zusterhuis werd gesloten en terugverkocht aan de Doopsgezinde Gemeente. Enkele jaren later stopte de vereniging geheel met haar werk.

Het pand werd nadien gebruikt als pension en hotel, met namen als "Hotel Rooze", "Hotel Come Back", "Waterfront Hotel" (1986-2015) en "Flower Market Hotel". In de jaren 1980 kwam op de begane grond coffeeshop Haussmann, waarvan de naam nog altijd op de gevel prijkt.

Anno 2023 zit er het Supper Hotel, verbonden aan de Supper Club in Odeon.

Singel 458

Datering:

1902

Ontwerp:

Ligthart, M.H.

Bouwstijl:

Oorsponkelijke functie:

Wijkverpleging

Status:

Gemeentelijk monument

Bronnen & links:

• SAA: archief bouwdossiers; archief van de Verenigde Doopsgezinde Gemeente van Amsterdam (jaarverslagen van de wijkverpleging).
• Aanbesteding: Algemeen Handelsblad 6-12-1900, (Delpher) resolver.kb.nl/…
• Jaarverslag 1913/1914: Telegraaf 30-1-1915, (Delpher) resolver.kb.nl/…

Laatste wijziging:

september 2023

• Protestants erfgoed