• 1850-1940
  • Wederopbouw
  • Na '65
  • Complexen
  • Personen & organisaties
  • Thema's
  • Bouwstijlen
  • Zoeken
  • - - - - - - -
  • Monumenten
  • - - - - - - -
  • Over, bronnen, copyright etc.
  • Privacyverklaring
  • start
  • Amsterdam op de kaart

    Kaartlagen

    Basis

    Historische kaarten

    Kaarten

    Uitbreidingplannen

    Afbeelding uit: maart 2022. Esmoreitstraat.
    Afbeelding uit: maart 2022.
    Afbeelding uit: maart 2022. Sanderijnstraat.
    Afbeelding uit: maart 2022. Sanderijnstraat.
    Afbeelding uit: maart 2022. Sanderijnstraat oneven zijde.
    Afbeelding uit: maart 2022. Griseldestraat.
    Afbeelding uit: maart 2022. Rijtjes aan Griseldestraat (links) en Sanderijnstraat.
    Afbeelding uit: mei 1941. Gezien richting Hoofdweg, met rechts de Lanseloetstraat.
Bron afbeelding: SAA, bestand OSIM00004002027.
    Afbeelding uit: maart 2022. Portiek, Sanderijnstraat.
    Afbeelding uit: maart 2022. Lanseloetstraat.
    Afbeelding uit: maart 2022. Griseldestraat.
    Afbeelding uit: november 1939. Plan voor dit deel van Bos en Lommer, met in donkerrood de blokken van Westerman (kleur toegevoegd door redactie).

    Zes rijtjes met portiekflats van vier bouwlagen boven een souterrain met bergingen, dwars op de Erasmusgracht. Het plan omvatte in totaal 240 woningen, waarvan 6 winkelwoningen op de hoeken van de Mariken van Nimwegenstraat. De woningen telden vier kamers en waren ongeveer 55 mĀ² groot. Vanwege de (deels voorgenomen) nabijheid van haven en industrie was de hele wijk bedoeld voor arbeiders.

    De opdrachtgevers waren twee particuliere bouwondernemers. Voor de twee oostelijke rijtjes was dat J. Rozestraten; voor de andere vier L.J. Borst.

    De flats in strokenbouw pasten in het uitbreidingsplan voor Bos en Lommer uit 1935. Vanuit de gemeente werd niet alleen de verkaveling bepaald maar ook de vormgeving van de gebouwen. Vandaar dat de flats hier in de Erasmusparkbuurt sterk op elkaar lijken, onder meer door de typerende overstekken (de uitstekende dakranden).

    Het aanvankelijke ontwerp van architect Westerman werd in 1939 afgekeurd door de Commissie voor de Nieuwe Stad. Het was voor die welstandscommissie te traditioneel, met erkers aan de straatkant en doorlopende veranda's aan de tuinzijde - precies zoals gebruikelijk in de gesloten bouwblokken van de voorgaande decennia. De gemeente, en dan vooral de afdeling Stadsontwikkeling van C. van Eesteren, wilde in de nieuwe wijken af van het oude onderscheid tussen voor- en achtergevels.

    Op voorstel van architect G.J. Rutgers paste Westerman het ontwerp aan: de veranda's aan de tuinkant werden een stuk smaller, en aan de straatkant kwamen tussen de erkers balkons. Daarmee werd het plan alsnog goedgekeurd en kon het worden uitgevoerd.

    De binnentuinen werden aan beide zijden afgesloten door hekken. Aan de kant van de Erasmusgracht plantte de gemeente later (1959) Italiaanse populieren, die inmiddels beeldbepalend zijn.

    Voor Van Eesteren en de zijnen was Bos en Lommer een soort proeftuin voor verdere projecten uit het Algemeen Uitbreidingplan. Hij achtte deze buurt mislukt: de stroken waren te lang en stonden naar zijn mening te dicht op elkaar waardoor er onvoldoende ruimtewerking zou zijn.

    Anno 2022 zijn alle winkels aan de Marieken van Nimwegenstraat niet meer als zodanig in gebruik. De eerste gebruikers waren:

    5 (hoek Esmoreitstraat): schoenmaker A.C.F. Buur (Amsterdam 1910 - 1982); woonde er met vrouw en drie kinderen, tot 1960.

    7 (hoek Sanderijnstraat): E.O.F. Janse, winkelier in "glas-, verf- en toiletartikelen". Woonde er met zijn vrouw. In 1946 kwam hier de drogisterij van C.H.M. Mollee; die woonde er tot 1957 met zijn vrouw en hun 7 kinderen.

    9 (hoek Sanderijnstraat): hier zat decennialang een kapperszaak, eerst van J. Postma en vanaf 1941 van M.J. de Boer. De Boer woonde hier ook met zijn gezin tot ze in 1943 een ruimere woning verderop in de Lanseloetstraat betrokken. Later kapsalon Bert van Meteren, tot circa 1980.

    11 (hoek Lanseloetstraat): aardappel- en groentewinkel van G. van Oudenaren.

    13 (hoek Lanseloetstraat): hier kwam een slagerij. Daarvoor werd het bouwplan aangepast; het werd een winkel zonder woonruimte. Slager J. Bontes (Amsterdam 1912 - 1973) werkte hier tot 1961; hij woonde met zijn vrouw en 2 kinderen boven de winkel, Lanseloetstraat 19-1.

    15 (hoek Griseldestraat): van 1940 tot 1955 de banketbakkerij van Pieter Brugman (Sint Pancras 1893 - Amsterdam 1974), die achter de winkel woonde met zijn vrouw. Na hem nog enkele andere bakkers.

    Marieken van Nimwegenstraat 5-15, Esmoreitstraat 1-19, Sanderijnstraat 2-20, Sanderijnstraat 1-19, Lanseloetstraat 2-20, Lanseloetstraat 1-19, Griseldestraat 2-20

    Datering:
    1940
    Ontwerp:
    Westerman, A.J.
    Bouwstijl:
    Oorsponkelijke functie:
    Etagewoningen en winkels
    Status:
    -
    Bronnen & links:
    • Stadsarchief: bouwdossiers, woningkaarten
    • M. Steenhuis et al.: De nieuwe grachtengordel. Thoth, Bussum 2017.
    • Bosch en Lommer. Themanummers van De 8 en Opbouw, jrg. 10 nrs 23 en 24, november 1939.
    Laatste wijziging:
    maart 2022

    Er zijn 2 afbeeldingen in de beeldbank van het Stadsarchief die gerelateerd zijn aan dit adres.

    Toon afbeeldingen Stadsarchief (2)

    Zoeken