Leidsekade 102

De bouwtekeningen voor dit huis met etagewoningen dateren uit 1879; volgens het bevolkingsregister betrokken de eerste bewoners in 1884 hun woningen. Een van die bewoners was de opdrachtgever, de predikant Adrianus van den Oever (Rotterdam 1828 - Amsterdam 1906). Wat de familieband was tussen de opdrachtgever en de ontwerper is ons niet bekend.

Van den Oever (de predikant) richtte in 1891 een vastgoedbedrijf op met de naam Luctor et Emergo, waar hij zijn bezit in onder bracht. Dat bleek een indrukwekkend rijtje huizen te zijn, met naast dit huis Swammerdamstraat 9, 11, 13, 23, 25, 27, en 29, Mauritsstraat 4, Vijzelstraat 47 en 49, Herengracht 304 en 306, Overtoom (Nieuwer-Amstel) 21 en 23, Verlengde Vondelstraat (Nieuwer-Amstel) 38, 40 en 48, en Anna Vondelstraat (Nieuwer-Amstel) 15. De huizen aan de Vijzelstraat en de Overtoom waren deels 'kerkgebouwen met erven'.

Van den Oever was sinds 1866 predikant in Amsterdam; eerder was zijn standplaats Leiden. Hij behoorde toen tot een orthodoxe afscheiding van de Nederlandse Hervormde Kerk met de naam Gereformeerde Kerken onder het kruis. Zijn vader Cornelis van den Oever (1802-1877) was een vooraanstaand figuur binnen die stroming. Enkele dominees waren in 1834 afgescheiden van de officiële kerk omdat ze vonden dat die te veel aan de leiband van koning Willem I liep. Ze noemden zich aanvankelijk Gereformeerde Kerken, de oude naam van de NH kerk. Dat mocht niet van de koning, die de leiders liet vervolgen - vandaar de toevoeging 'onder het kruis'. In 1869 gingen de meeste kruisgemeenten met de Christelijke Afgescheiden Gemeenten op in de nieuwe Christelijke Gereformeerde Kerk (die destijds in de wandelgangen Oud-Gereformeerde Kerk werd genoemd, om het nog onoverzichtelijker te maken).

Van den Oever was aanvankelijk voorganger in de Weteringkerk, een kerkgebouw in de Derde Weteringdwarsstraat dat zijn vader per ongeluk had gekocht. Daar joeg hij gelovigen de kerk uit door te zeggen dat ze onder hun keurige witte hemden een zwarte ziel hadden. De leegloop leidde ertoe dat Van den Oever de huur van de kerk niet meer kon betalen (aan zijn vader). Hij verkaste daarop met de overgebleven leden naar Vijzelstraat 47, een pand dat hij met hulp van zijn vader kon kopen. Later kreeg zijn gemeente een tweede gebouw, Overtoom 211 (destijds 21).

Van den Oever was getrouwd met Cornelia Johanna Boodt. Ze hadden voor zover bekend geen kinderen.

Oorspronkelijk adres: Leidschekade 97.

• Deel van Schans

Leidsekade 102

Datering:

1884

Ontwerp:

Oever, Th. van den

Bouwstijl:

Oorsponkelijke functie:

Woonhuis

Status:

Gemeentelijk monument

Bronnen & links:

• Gemeentelijk Monumenten Project
• Luctor et emergo: Staatscourant 5-9-1891, (Delpher) resolver.kb.nl/…
• Gereformeerden onder het kruis - bevindelijk en gereformeerd: mens-en-samenleving.infonu.nl/…
• H.M. Stoppelenburg: Grepen uit de kerkhistorie van Amsterdam. In Kerkhistorische Kroniek, 1-9-1972. www.digibron.nl/…

Laatste wijziging:

februari 2020

• Schans