Koetshuizen
Om plek te bieden aan de koetshuizen van de welgestelden aan de grachten werden in de zeventiende eeuw straten als Langestraat en Kerkstraat aangelegd. Door de koetshuizen aan de achterzijde van de grachtenpanden te plaatsen in plaats van ernaast, werd geen kostbare ruimte aan de gracht verspild.
In de negentiende eeuw verrezen nog steeds nieuwe koetshuizen in de Kerkstraat. Ook in nieuwe wijken werden ze veelal achter de woonhuizen gepland, bijvoorbeeld in het straatje Achter Oosteinde en in de Swammerdamstraat (achter de Weesperzijde). Maar er werden ook nieuwe koetshuizen gebouwd op duurdere plekken, zoals Herengracht, Overtoom en Plantage Middenlaan. Die kwamen aan de straat en incidenteel in de achtertuin.
De indeling was overwegend praktisch. Op de begane grond stonden de paarden en de koetsen; daarboven woonde de koetsier, veelal met zijn gezin, en was een hooizolder.
Met de opkomst van de auto, vanaf ongeveer 1900, verdwenen de paarden uit het straatbeeld. De meeste koetshuizen gingen dienen als stalling van de automobiel.
- Achter Oosteinde 8
- Achter Oosteinde 13
- Achter Oosteinde 14
- Henri Polaklaan 21-23
- Herengracht 97
- Herengracht 319
- Herengracht 380-382
- Huidekoperstraat 23
- Kerkstraat 67-69
- Kerkstraat 425-427
- Kerkstraat (Weesp) 2-6 e.o.
- Kerkstraat (Weesp) 23-27
- Nicolaas Witsenkade 39-45 e.o.
- Nieuwe Spiegelstraat 2-2a
- Noorderstraat 81
- Overtoom 243-245
- Palamedesstraat 4
- Plantage Doklaan 40-42
- Plantage Lepellaan 5
- Plantage Middenlaan 19
- Swammerdamstraat 12