Harry Elte
2 september 1880 - 1 april 1944
De Amsterdammer Hartog Elte groeide op rond het Waterlooplein. Hij werd opgeleid tot meubelmaker op de ambachtsschool voordat hij zich toelegde op de bouwkunde. Van 1899 tot 1909 werkte hij voor H.P. Berlage; daarna vestigde hij zich als zelfstandig architect. Tussen 1915 en 1920 werkte hij samen met G.F. Mastenbroek.
In 1909 ontwierp hij een houten boten- en clubhuis voor roeivereniging Poseidon, waar hij zelf lid van was. Het stond tot de afbraak in 1944 aan de Weesperzijde. Een grotere klus in de sportsector was het Nationaal Stadion (ontwerp 1912, gereed 1914), een voetbalstadion in Zuid, dat gesloopt werd na de Spelen van 1928. In het oog springend was ook zijn winkel-kantoorgebouw aan de Dam (1913).
Elte groeide op in een orthodox-Joods gezin en werkte veel voor de Joodse gemeenschap. Vanaf 1904 was hij huisarchitect van de Portugees-Joodse gemeente; vanaf 1905 ook bij het Nederlands-Israƫlitische Armenbestuur. Hij bouwde acht synagoges, waaronder die in de Nieuwe Kerkstraat (1913) en in de Heinzestraat in Zuid (1927), Eltes belangrijkste werk. Van zijn hand zijn ook twee Joodse ziekenhuizen: de Joodsche Invalide aan de Nieuwe Achtergracht (1915) en een Portugees-Israƫlitisch ziekenhuis in de Henri Polaklaan (1916). Samen met E.M. Rood ontwierp hij het Centraal Israƫlitisch Ziekenhuis aan de Jacob Obrechtstraat (gereed 1916, afgebroken 1980).
In zijn werk zijn de grote stijlrichtingen van de eerste helft van de twintigste eeuw te herkennen: art nouveau, Berlagiaans rationalisme, en het sobere expressionisme van de late Amsterdamse School.
Elte woonde vanaf 1930 met zijn tweede vrouw in een zelf ontworpen huis aan de Stadionweg. In 1921 had hij de voornaam Harry aangenomen.
In september 1942 werd Elte door de Duitse bezetter opgesloten in kamp Westerbork. Na anderhalf jaar werd hij gedeporteerd naar het concentratiekamp Theresienstadt, waar hij in april 1944 overleed.
- Bronnen & links:
- Benoemingen: Nieuw Israelietisch Weekblad 20-10-1905, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- Biografie: www.joodsamsterdam.nl/…
- Laatste wijziging:
- december 2023
- 28 items
- Achtergracht 17-19
- Achtergracht 33
- Oude Stadion, Amstelveenseweg 263
- Amstelveenseweg 812-816
- Villa Klatte, Cornelis Schuytstraat 65
- Dam 17-21 e.o.
- De Ruijterkade 127
- Raw Aron Schuster-synagoge, Heinzestraat 1-3
- PIZ, Henri Polaklaan 8-10
- Villa Reens, Honthorststraat 3
- CIZ, Jacob Obrechtstraat 92
- Jonas Daniƫl Meijerplein 7-13
- Kosmos, Koningsplein 1
- Muiderstraat 2-4
- Joodsche Invalide, Nieuwe Achtergracht e.o.
- Nieuwe Doelenstraat 5
- Rosenthal-May zusterhuis, Nieuwe Keizersgracht 500-568
- Neir Mitswoh Wetouro Our, Nieuwe Kerkstraat 10-14
- Nieuwe Kerkstraat 127
- Oosterpark 77-78
- Plancius, Plantage Kerklaan 61
- Prof. Tulpstraat 14-28
- Sarphatistraat 33-35
- Singel 342
- Sophialaan 2-6
- Stadionkade 8-13 e.o.
- Stadionweg 44
- Zandstraat 4