• 1850-1940
  • Wederopbouw
  • Na '65
  • Complexen
  • Personen & organisaties
  • Thema's
  • Bouwstijlen
  • Zoeken
  • - - - - - - -
  • Monumenten
  • - - - - - - -
  • Over, bronnen, copyright etc.
  • Privacyverklaring
  • start
  • Amsterdam op de kaart

    Kaartlagen

    Basis

    Historische kaarten

    Kaarten

    Uitbreidingplannen

    Afbeelding uit: Circa 1925. Verdeling van de blokken over de architecten. (Het noorden is rechts)
    Afbeelding uit: januari 1923. Affiche voor een tentoonstelling (1923) over het project in het Stedelijk Museum, gemaakt door Anton Kurvers (1889-1940).

    Amstellaan

    De huidige Vrijheidslaan heette oorspronkelijk Amstellaan. In 1946 werd ze omgedoopt tot Stalinlaan, net zoals de Noorder- en Zuider Amstellanen Churchill- en Rooseveltlaan werden. Na de Sovjet-inval in Hongarije in 1956 ging Stalin in de ban en werd de Stalinlaan Vrijheidslaan.

    In architectuurkringen is de buurt vooral bekend door de vele voorbeelden van Amsterdamse School-architectuur. Het is allemaal particuliere woningbouw, gebouwd tussen 1921 en 1925 door een consortium van zo'n zeventig bouwers onder de naam Amstels' Bouwvereeniging (ABV). Leidende figuur binnen de ABV was Heere van der Schaar, later bekend van Plan West. De bouwers kregen per woning een premie van de landelijke overheid.

    Er kwamen rond de Amstellaan zo'n 1750 woningen voor de middenklasse. Om het bouwproces vlot te laten verlopen en vooral geen vertraging op te lopen bij de Welstandscommissie, liet de ABV een commissie van zwaargewichten vormen voor de esthetische kant van het project. Voorzitter was A.R. Hulshoff van Publieke Werken; leden waren Jan Gratama, Jan de Meyer en Frits Staal, allen vooraanstaande leden van de Amsterdamse architectenwereld.

    Het vrij sobere, rechtlijnige stratenplan uit Berlages Plan Zuid werd aangepast, onder meer door het Meerhuizenplein toe te voegen.

    De Commissie van Vier stelde allerlei richtlijnen op waar de architecten zich aan hadden te houden. De bouwondernemers bepaalden zelf de plattegronden van de woningen. Voor de architecten bleef er zodoende weinig over dan het invullen van de gevels. Critici van het project spraken daarom geringschattend van 'schortjesarchitectuur'.

    De Commissie selecteerde 17 architecten, waaronder Jan Boterenbrood, Dick Greiner, Michel de Klerk, Piet Kramer, Margaret Kropholler, Cornelis Kruyswijk, Nico Lansdorp, P.L. Marnette, Barend van den Nieuwen Amstel, Gerrit Jan Rutgers, A.J. Westerman, H.Th. Wijdeveld en Jouke Zietsma.

    Behalve woningen kwamen er ook winkels en enkele scholen. Een van die scholen, aan het Borssenburgplein, is inmiddels vervangen door woningen.

    Alle complexen

    Laatste wijziging:
    augustus 2016

    Zoeken