Diamantbuurt - Van Gendt - Amsterdam op de kaart

Diamantbuurt - Van Gendt

Complex van ongeveer zeventig huizen in laagbouw en enkele blokken etagewoningen, op een terrein aan de Amsteldijk langs de Lutmastraat. Het terrein, waar eerder een glasfabriek had gestaan, werd gekocht door de NV Woning-Maatschappij, die er deze burgerwoningen bouwde. Ze werden in 1890 opgeleverd. Architect was A.L. van Gendt, die ook het stratenplan bedacht.

De huisjes met een verdieping hadden aparte slaapkamers; bewoners van de lagere huisjes sliepen in een alkoof. Alle huizen hadden aan de achterkant een uitbouw met een privaat, dat verbonden was met een beerput.

De nieuwe straten tussen Tolstraat en Lutmastraat heetten aanvankelijk Eerste en Tweede De Ruijterdwarsstraat; ze stonden dwars op de De Ruijterstraat, de toenmalige naam van de Lutmastraat. In de jaren 1920 werden de namen gewijzigd in Diamant- respectievelijk Robijnstraat, aansluitend op de straatnamen in de toen gebouwde buurt van architect Van Epen. Die namen verwezen naar de diamantfabriek Asscher in de Tolstraat.

Het Algemeen Handelsblad schreef in oktober 1890:

De heer Van Gendt heeft van den eigenaardigen vorm van het terrein zoo goed mogelijk partij getrokken, om een behoorlijk stratennet te verkrijgen, al is het jammer, dat het terrein iets te klein was om in alle opzichten de plannen te verwezenlijken. Over de geheele lengte van het terrein is, evenwijdig aan de Verwerstraat (Tolstraat, red.), een straat ontworpen ter breedte van minsten 14 M., aan welke straat 40 huisjes van één verdieping gebouwd zijn. Deze woningen zijn zoo geriefelijk mogelijk ingericht, en bestaan uit een kleine voorkamer en een groote achterkamer, beide van alle gemakken, vooral kasten en bergplaatsen, voorzien, goed afgetimmerd en geverfd, geheel geschikt om later, als de muren droger zijn, behangen te worden. Bij elk huisje behoort een lapje grond, dat bij verschillende woningen een oppervlakte van 30 à 35 vierkante Meter heeft, en dus vooral dien gezinnen, welke het terrein niet als bleekje (droogveld, red.) behoeven te gebruiken, ruimte genoeg biedt om er een aardig tuintje van te maken.

Elk dezer woningen bevat drie bedsteden, een in de achterkamer en twee op den flinken zolder, met beschoten dak, die men boven alle huisjes vindt. Deze zolder biedt verder nog iets merkwaardigs, nl. een brandgat in den muur, zoodat men in tijd van nood, als de trap onveilig is, met eenige moeite zich bij do buren kan bergen. Deze gaten zijn opgevuld met losse steenen, waarover een dunne cementlaag; in gewone tijden is men dus voldoende tegen onwelkome bezoekers beveiligd, terwijl de versperring met een flinken duw te verwijderen is.

Hetzelfde kenmerk van eenvoud en netheid, dat het inwendige der huisjes bezit, is ook aan het uitwendige eigen. Natuurlijk kon er geen sprake van zijn aan het uitwendige veel kosten te besteden, maar op eigenaardige manier is de ontwerper er in geslaagd, toch afwisseling aan te brengen. In het midden van de beide blokken van 20 huisjes verrees een soort hoofdgebouw, bestaande uit twee huizen elk van twee verdiepingen, en voor grootere gezinnen bestemd.

In het belang van den aanblik der straat zijn deze gebouwen, zoomede een paar blokken gewone étage-woningen, een Meter meer naar voren gebracht, zoodat de breedte van de straat tusschen deze gebouwen slechts 12 M. bedraagt, wat, met het oog op het geringe verkeer, voldoende is te achten.

Deze straat — door het gemeentebestuur van Nieuwer-Amstel reeds De Ruyterstraat (Lutmastraat, red.) gedoopt — is door een 12 M. breede zijstraat (Diamantstraat, red.) verbonden met het Verwerspad (Tolstraat, red.). In deze zijstraat verrezen 23 woningen, terwijl een tweede zijstraat (Robijnstraat, red.), die voorloopig nog niet met de hoofdstraat verbonden kan worden, 11 huisjes telt, zoodat het totaal dezer woningen 74 bedraagt, benevens 8 van twee verdiepingen.

… de beide zijstraten nog drie blokken étagewoningen gebouwd, acht van drie en acht van vier verdiepingen. De gebouwen van drie verdiepingen zijn met eenig meerder comfort ingericht, met marmeren schoorsteenmantel-, alcoven enz., terwijl de gebouwen van 4 verdiepingen als gewone „blokwoningen” zijn ingericht.

Diamantbuurt - Van Epen

Disteldorp

Alle complexen

Bronnen & links: