Tuindorp Amstelstation
Wijkje in laagbouw met 484 woningen, geĆÆsoleerd gelegen in de Watergraafsmeer nabij het Amstelstation. Het wordt vaak Amsteldorp genoemd, hoewel daar formeel ook de aangrenzende De Wetbuurt onder valt.
Het tuindorp ligt tussen Hugo de Vrieslaan, Fizeaustraat, Fahrenheitsingel, Weesperzijde en Overzichtweg.
De aanleg van de buurt was voor de oorlog al voorzien in het Algemeen Uitbreidingsplan. Met de voorbereidende werkzaamheden zoals het opspuiten en de aanleg van bruggen was voor de Duitse inval al begonnen. Veel bouwtekeningen dateren uit juni 1940. Daarop wordt een deel van de woningen nog toebedeeld aan de (Joodse) woningbouwvereniging Handwerkers Vriendenkring.
De directeur van de Woningdienst, J.L. Flipse, schreef in 1948 dat de woningen in 1940 bedoeld waren voor bewoners van krotwoningen. Uiteindelijk werden ze echter toebedeeld aan "gezinnen, welke in staat zijn een redelijke huur te betalen".
De bouw van de huizen begon in 1946; in 1948 werd de laatste woning opgeleverd. Opdrachtgever en ontwerper was de Gemeentelijke Woningdienst. De naam van de architect is niet bekend; Steenhuis et al. noemen A.J. van der Steur.
De rijtjes zijn overwegend zuidoost-noordwest georiƫnteerd. Alle huizen hebben rode dakpannen; de meeste zijn twee bouwlagen hoog plus een kap. Decoratie ontbreekt geheel, passend bij de na-oorlogse jaren van schaarste.
Volgens de Atlas AUP Gebieden werd er gebouwd met het RBM-systeem, een snelbouwsysteem ontwikkeld door de Rijnlandsche Betonbouw Maatschappij. Aan de bakstenen gevels is dat niet af te lezen.
Er werden 55 woningen voor bejaarden gebouwd, 58 tweekamerwoningen, 363 driekamerwoningen en 8 vierkamerwoningen. De meeste woningen waren duplexwoningen: beneden- en bovenwoningen die op termijn samengevoegd zouden kunnen worden. Alle woningen hadden een douche - behalve de bejaardenwoningen. De benedenwoningen kregen een kelder, de bovenwoningen een zolder: zo was het bouwen van schuurtjes niet nodig, wat het open en groene karakter van de buurt ten goede kwam.
Verder kwamen er vijf winkelwoningen aan de Middelhoffstraat, een fietsenstalling (Rusthofstraat) en een kantoor met werkplaats van de Woningdienst (Buitenrustpad 11).
De communistische krant De Waarheid vond het 'aardige huizen [..] comfortabel en modern'. De journalist struikelde wel over de Duitse tekst bij het knopje waarmee in de bovenwoningen de voordeur geopend kon worden: zo kort na de oorlog was dat "twijfelachtig".
De bouwkundig medewerker van de Volkskrant, architect Arthur Staal, was er niet enthousiast over. "Hecht en weldoortimmerd complex maar zonder een greintje fantasie" en "Beginsel van de open bebouwing te rigoreus toegepast", zo vatte de koppenmaker van de krant zijn oordeel samen.
In de jaren '80 is het complex gerenoveerd. De huidige eigenaar, corporatie Ymere, wil de huizen aan de randen van de buurt slopen en vervangen door middelhoogbouw. Ruim 100 woningen zouden dan plaatsmaken voor 300 nieuwe appartementen.
- Bronnen & links:
- Tuindorp-Amstelstation dit jaar gereed. In De Waarheid 5-11-1948, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- A. Staal: Amsterdam bouwt een tuindorp. In de Volkskrant 3-4-1948, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- J.L. Flipse: Tuindorp Amstelstation. In Bouw: centraal weekblad voor het bouwwezen, jrg 3 nr 9, februari 1948.
- M. Steenhuis et al.: De nieuwe grachtengordel. Thoth, Bussum 2017.
- Laatste wijziging:
- december 2021