• 1850-1940
  • Wederopbouw
  • Na '65
  • Complexen
  • Personen & organisaties
  • Thema's
  • Bouwstijlen
  • Zoeken
  • - - - - - - -
  • Monumenten
  • - - - - - - -
  • Over, bronnen, copyright etc.
  • Privacyverklaring
  • start
  • Amsterdam op de kaart

    Kaartlagen

    Basis

    Historische kaarten

    Kaarten

    Uitbreidingplannen

    Afbeelding uit: september 2019.
    Afbeelding uit: januari 2023. Op de voorgrond de Boerenwetering en de brug in de Stadhouderskade.
    Afbeelding uit: september 2019.
    Afbeelding uit: september 2019.
    Afbeelding uit: september 2019.
    Afbeelding uit: september 2019.
    Afbeelding uit: februari 2020.

    Twee kantoorvilla's aan de Weteringschans, tegenover het Rijksmuseum. Typerend zijn de vlakke gevels en de vele, vierkante vensters die in het gevelvlak liggen.

    Eerder stonden hier twee negentiende-eeuwse villa's, die wegens bouwvalligheid in 1967 gesloopt waren. De gemeente had bepaald dat nieuwe bebouwing hier villa-achtig moest zijn, zodat er geen standaard-kantoren konden komen. De architect, Frans van Gool, werkte om de limiet aan het bebouwde grondoppervlak heen door overstekken toe te passen, delen die buiten het 'voetstuk' uitsteken, voor extra vierkante meters kantoorvloer.

    De kantoren weken nogal af van de oudere bebouwing langs de Singelgracht en konden meteen op veel kritiek rekenen. Architectuurcriticus Maarten Kloos was in de Volkskrant niet mild:

    De proporties van de ramen kan men nog mooi of lelijk vinden, maar het laag doortrekken naar het water van de villa's heeft een opdringerige massaliteit tot gevolg gehad, die hen tegen de bedoeling in zeer statisch maakt.

    Verder schreef hij "De situering van de ingangen is onduidelijk" en "De morbide hal achter het sombere natuurstenen portaal ervan is niet meer dan een benauwde sluis."

    Columnist Henk Hofland sprak van doodskoparchitectuur, en zijn collega Renate Rubinstein vond dat de gebouwen achterdocht en mensenhaat uitstraalden. Dichter en polemist Gerrit Komrij noemde ze in zijn boek Het boze oog (1983) "bastaarden van het huwelijk tussen volgzaamheid en geestloze zelfoverschatting in het brein van een middelmatig architect".

    Van Gool noemde het zelf "een solo van 312 ramen": "Ik heb het gebouw voldoende ego meegegeven maar niet zoveel dat de omgeving wordt doorgeprikt." "De gebouwen komen heel goed aan de praat met de bebouwing aan de overkant, aan de Weteringschans."

    Tegenwoordig lijkt er enige waardering te zijn voor de villa's die vanwege de onderlinge gelijkenis de bijnaam Peper en Zout kregen. Heemschut noemt ze 'iconisch' en 'zorgvuldig ontworpen', anderen waarderen de sculpturale manier waarop de gevels zijn vormgegeven. Stadsdeel Centrum wees de panden in 2022 aan tot gemeentelijk monument.

      Peper en Zout. Weteringschans 26-28

      Datering:
      1979
      Ontwerp:
      Gool, F.J. van
      Bouwstijl:
      Oorsponkelijke functie:
      Kantoren
      Status:
      Gemeentelijk monument
      Bronnen & links:
      • Inventarisatie architectuur post-'65 (Heemschut 2018)
      • Kloos: Volkskrant 15-9-1979, (Delpher) resolver.kb.nl/…
      • G. Komrij: Het boze oog. De Arbeiderspers, Amsterdam 1991 (tweede druk). www.dbnl.org/…
      • Gesprek met Van Gool: Volkskrant 29-9-1979, (Delpher) resolver.kb.nl/…
      Laatste wijziging:
      december 2022

      Er zijn 44 afbeeldingen in de beeldbank van het Stadsarchief die gerelateerd zijn aan dit adres.

      Toon afbeeldingen Stadsarchief (44)

      Zoeken