• 1850-1940
  • Wederopbouw
  • Na '65
  • Complexen
  • Personen & organisaties
  • Thema's
  • Bouwstijlen
  • Zoeken
  • - - - - - - -
  • Monumenten
  • - - - - - - -
  • Over, bronnen, copyright etc.
  • Privacyverklaring
  • start
  • Amsterdam op de kaart

    Kaartlagen

    Basis

    Historische kaarten

    Kaarten

    Uitbreidingplannen

    Afbeelding uit: maart 2012.
    Afbeelding uit: december 2014.
    Afbeelding uit: Circa 1885.
    Afbeelding uit: mei 2021. "OPRECHT VOLKSVRIEND
TROUWE DIENAAR der KROON
HERVORMER der STAATSREGELING"
    Afbeelding uit: mei 2021. "HOOGLERAAR
LID der STATEN GENERAAL
MINISTER van BINNENLANDSCHE ZAKEN
-------
geboren
Zwolle 14 januari 1798
overleden
's Gravenhage 4 juni 1872"
    Afbeelding uit: mei 2021. "OPTIMO CIVI CIVES": van de burgers aan de beste burger.

    Bronzen standbeeld van de staatsman J.R. Thorbecke (1798-1872), de man achter de grondwet van 1848. Met die grondwet kwam er een einde aan de absolute monarchie en werd Nederland een parlementaire democratie.

    Het monument was een particulier initiatief, uitgevoerd door een comitƩ voorgezeten door de voorzitter van de Tweede Kamer, W.H. Dullert. Plaatselijke comitƩs zamelden geld in. De opdracht werd zonder prijsvraag gegeven aan de in Parijs werkzame beeldhouwer Ferdinand Leenhoff (1841-1914). Leenhoff is verder bekend als de maker van het standbeeld van J.P. Coen in Hoorn en als een van de figuren op het schilderij Le dƩjeuner sur l'herbe van zijn zwager Edouard Manet.

    Het was aanvankelijk de bedoeling het beeld in Den Haag te plaatsen, maar daar kon men het niet eens worden over een geschikte locatie. Daarop ging het comitƩ in op een aanbod van Amsterdam om het in de hoofdstad te plaatsen.

    Het beeld staat op een natuurstenen sokkel, eveneens ontworpen door Leenhoff. Op de voet van het gegoten deel staat aan een kant "L.I. Enthoven & Co / 's Hage 1875". Enthoven was een grote ijzergieterij en -pletterij uit Den Haag. Aan de andere kant is gegraveerd "F. Leenhoff sclp. 1875".

    Het Algemeen Handelsblad schreef in 1873 over het ontwerp van Leenhoff:

    Leenhoff heeft Thorbecke den stand gegeven, dien hij in de Kamer zoo dikwerf aannam, wanneer hij een oogenblik poosde, om een van die korte, saĆ¢mgewrongen, geestrijke zinnen uit te spreken, die de oasen van het Bijblad zijn. Met de rechterhand steunende op eenige papieren, vermoedelijk de grondwetsherziening, die op een tafel liggen, houdt de gesloten linker voor de borst, insgelijks een papier vast. Het hoofd ziet recht voor zich uit. De bijna classieke jas, waarin iedereen den heer Thorbecke kende, is door den beeldhouwer niet vergeten.

    Het Thorbeckeplein (een in 1785 gedempt stukje Reguliersgracht) heette tot de onthulling van het standbeeld in 1876 Kaasmarkt. De aangrenzende Botermarkt werd tegelijk omgedoopt tot Rembrandtplein.

    Ergens is het opmerkelijk dat Thorbecke een standbeeld kreeg in Amsterdam, want al te best was zijn relatie met de hoofdstad niet. Amsterdamse protestanten zochten in 1853 achter de rug van eerste minister Thorbecke steun bij de koning voor hun protest tegen de door de regering toegestane terugkeer van de bisschoppelijke hiƫrarchie bij de katholieken. De koning steunde de protestanten, hetgeen tot een regeringscrisis en het ontslag van het kabinet leidde. En later zorgde Thorbecke ervoor dat het Centraal Station in het IJ kwam te liggen, zeer tegen de zin van veel Amsterdammers.

      Thorbeckemonument. Thorbeckeplein

      Datering:
      1876
      Ontwerp:
      Leenhoff, F.
      Bouwstijl:
      Oorsponkelijke functie:
      Standbeeld
      Status:
      Rijksmonument (518335)
      Bronnen & links:
      Laatste wijziging:
      januari 2014

      Zoeken