Stadhouderskade 40-41

Dubbele villa. Classicistisch, symmetrisch ontwerp (althans aan de Stadhouderskade); dakkapellen met oeil-de-boeuf-ramen en decoratieve festoenen.

De ingang van nummer 40 is aan de P.C. Hooftstraat.

Het exacte bouwjaar is ons niet bekend, maar afgaand op de bewoningsgeschiedenis opgemaakt uit het bevolkingsregister schatten we het op 1879 of 1880.

Eerste bewoner van nummer 40 was dan Karel Johan Neukirchen (Den Helder 1856), die er een half jaar ingeschreven stond. Volgende bewoner was de advocaat P.N. Engelberts, met gezin; zij vertrokken na acht maanden. In mei 1881 werd het huis betrokken door Gubert Dietegen baron De Salis, zijn vrouw Anna Maria en hun twee kinderen. De in Zwitserland geboren De Salis (1851-1890), koopman van beroep, was een liefhebber van sport. Hij was bestuurslid van de Nederlandsche Harddraverij- en Renvereeniging en in 1882 een van de oprichters van de Nederlandsche Schaatsenrijdersbond, de latere KNSB. Hij zorgde ervoor dat het terrein achter het Rijksmuseum vanaf 1885 gebruikt werd voor sport: paardenrennen, wielrennen, en 's winters schaatsen. Ook hield hij zich bezig met de ontwikkeling van de schaatssport: een bepaald type doorloper is naar hem vernoemd en hij wordt genoemd als bedenker van de kruising. Na zijn overlijden in 1890 verhuisde de weduwe met de kinderen naar Roosendaal.

Nummer 41 werd in 1880 betrokken door de makelaar en verzekeraar Adrianus Roland Holst (Amsterdam 1827 - 1892). Roland Holst was onder meer mede-eigenaar van enkele suikerfabrieken en van een stoomtouwslagerij, en daarnaast voorzitter van de Vrije Gemeente. Hij woonde hier met zijn gezin, waaronder dochter Cateau (feministe) en zoon Richard (beeldend kunstenaar).

Op nummer 41 werd in 1933 een filiaal geopend van woninginrichter Hornman en Zoon. Van 1940 tot begin jaren '90 zat er een postkantoor; daartoe was in 1940 de parterre uitgebouwd.

In de 21ste eeuw waren hier winkels gevestigd die je naast een museum kunt verwachten: galerie Wanrooij en kunsthandel Douwes. Die vertrokken eind jaren 2010, naar KNSM-laan resp. Johannes Vermeerstraat. De gecombineerde begane grond van 40 en 41 is sinds 2023 in gebruik bij een meubelwinkel, een verkooppunt van de luxe-designketen Eichholtz.

Huisnummers in 1880-1883: 36 en 37.

Stadhouderskade 40-41, Pieter Cornelisz. Hooftstraat 1

Datering:

1880

Ontwerp:

Bouwstijl:

Eclecticisme met classicistische elementen, Lodewijk XVI invloed

Oorsponkelijke functie:

Villa

Status:

Rijksmonument (505876)

Bronnen & links:

• Monumenten Inventarisatie Project
• Horn(e)man: Nieuw Isr Weekblad 15-5-1933, (Delpher) resolver.kb.nl/…
• De Salis: Sportwereld 32, 2004. www.desportwereld.nl/…
• IJsclubterrein: archief.amsterdam/…
• Necrologie Roland Holst: Algemeen Handelsblad 28-12-1892, (Delpher) resolver.kb.nl/…

Laatste wijziging:

mei 2023

• Villa's

• Eclecticisme