Het monument voor Samuel Sarphati is een ontwerp van J.R. de Kruijff; het borstbeeld is gemaakt door Sara Stracké-Van Bosse. Het monument is een rijksmonument. Het werd in 1886 gebouwd nadat A.C. Wertheim, bankier, filantroop en vriend van Sarphati, al in 1874 het initiatief had genomen.
Een eerste prijsvraag mislukte: er kwamen slechts drie, ondermaatse inzendingen. In 1875 werd een tweede prijsvraag uitgeschreven, die door De Kruijff gewonnen werd. In 1880 was er genoeg geld ingezameld, en werd aan de gemeente gevraagd om een plek in het nog aan te leggen park. Op 15 juli 1886 werd het monument onthuld. Daarbij zei Wertheim onder meer dit:
Ik bezweer u het gedenkteeken van Sarphati te aanschouwen, opdat de onverschilligheid, de vreeze, de aarzeling, de zelfzucht wegvalle, en gij u schaart in de rijen van hen die hun land en hunne stad liever hebben dan zich zelf!
De tekst die boven de zuilen rond het monument loopt luidt "SARPHATI - STICHTER - VAN 'T NIEUW - AMSTERDAM". Op de met de keizerskroon bekroonde koepel staan de woorden Handel, Volksvlijt en Onderwijs - drie terreinen waarvoor Sarphati zich inzette.
Sarphatimonument. Sarphatipark