Het Nederlandsch Israëlitisch Ziekenhuis. Rond 1840 werd hier het eerste ziekenhuis onder die naam geopend. Aan de Nieuwe Keizersgracht kwam in 1855 ook het Nederlands-Israëlitisch Krankzinnigengesticht (architect W. Offenberg).
Architect Gosschalk ontwierp in 1881 een nieuw gebouw voor het ziekenhuis, met 92 bedden. Het was in 1884 gereed en werd toen samen met een oude mannen- en vrouwenhuis in de Nieuwe Kerkstraat in gebruik genomen.
Links ervan kwam in 1915 het nog altijd bestaande Rosenthal-May zusterhuis, ontworpen door Harry Elte.
De krankzinnigenafdeling verliet rond 1920 de stad en trok in bij het Geneeskundig Gesticht "Apeldoornse Bosch". Het ziekenhuis kon zodoende uitbreiden tot 250 bedden.
In 1931 werd rechts van het gebouw van Gosschalk een nieuwe vleugel geopend, ontworpen door Jac.S. Baars. Daar stonden eerder enkele pakhuizen en de woning van de geneesheer-directeur.
In 1943 werden personeel en patiënten gedeporteerd, voor zover ze niet al waren gevlucht. Het gebouw werd vervolgens beroofd van alle verstookbare onderdelen.
Na de oorlog werd de zorgtaak overgenomen door het CIZ. De stichting die de oude gebouwen beheerde, vond het rendement erop te laag en verkocht ze in de jaren '70. De nieuwe eigenaar liet ze in 1978 slopen om plek te maken voor een appartementencomplex.
Bij de afbeeldingen zit een reeks foto's gemaakt door Alexander Houtkruijer (1908-1944), een verpleger in het NIZ die afdrukken van de foto's verkocht aan collega's.
NIZ. Nieuwe Keizersgracht 104-110
- Datering:
- 1884 / 1931
- Ontwerp:
- Gosschalk, I. / J.S. Baars
- Bouwstijl:
- Oorsponkelijke functie:
- Ziekenhuis
- Status:
- Gesloopt, 1978
- Bronnen & links:
- Foto's Houtkruijer: collectie Joods Historisch Museum, data.jck.nl/…
- Laatste wijziging:
- mei 2022
Er zijn 48 afbeeldingen in de beeldbank van het Stadsarchief die gerelateerd zijn aan dit adres.