Domela Nieuwenhuismonument, Nassauplein

Selecties van bouwwerken

Gereedschap

Standbeeld voor Ferdinand Domela Nieuwenhuis (1846-1919), een van de grondleggers van de socialistische beweging in Nederland. Domela Nieuwenhuis woonde enige tijd vlakbij, in de Staatsliedenbuurt.

De directe aanleiding voor de oprichting van het monument was de aanstaande bouw van het monument voor gouverneur-generaal Van Heutsz, dat in socialistische en communistische kringen veel weerstand opriep. De gemeente keurde dat plan in 1928 goed, en in 1929 kreeg de arbeidersbeweging ook haar zin. Uiteindelijk was het beeld van Domela Nieuwenhuis eerder klaar dan het Van Heutsz-monument (1932-1935).

Beeldhouwer was Johan Polet. Op de sokkel bracht hij een reliëf aan van Prometheus, de held uit de Griekse mythologie die het vuur van de goden stal en het aan de mensen gaf. Voor straf werd hij aan een berg vastgeklonken.

Het beeld werd op 29 augustus 1931 onthuld door de weduwe van de socialistenleider, terwijl een orkest het Largo van Handel speelde. De V.A.R.A. zond de plechtigheid rechtstreeks uit op de radio. Het Algemeen Handelsblad was ook aanwezig en sprak van een "ontzaglijke belangstelling": duizenden mensen op straat en nog eens honderden op daken, op de brandweerpost en op de Haarlemmerpoort. Trams en bussen werden omgeleid.

Na de onthulling kregen maar liefst dertien sprekers uit binnen- en buitenland het woord. Onder het spelen van de Marseillaise, de Socialistenmars en de Internationale kwam de bijeenkomst tot een einde.

Domela Nieuwenhuismonument. Nassauplein