• 1850-1940
  • Wederopbouw
  • Na '65
  • Complexen
  • Personen & organisaties
  • Thema's
  • Bouwstijlen
  • Zoeken
  • - - - - - - -
  • Monumenten
  • - - - - - - -
  • Over, bronnen, copyright etc.
  • Privacyverklaring
  • start
  • Amsterdam op de kaart

    Kaartlagen

    Basis

    Historische kaarten

    Kaarten

    Uitbreidingplannen

    Afbeelding uit: januari 2012.
    Afbeelding uit: juli 2011. Het voorgebouw aan de Mauritskade. Op de begane grond waren vroeger de kamers van de regenten van het gesticht. Op de verdieping waren kamers van de bewoners.
    Afbeelding uit: januari 2012.
    Afbeelding uit: 1887. De geplande maar niet geheel uitgevoerde plattegrond van het complex, met twee binnenplaatsen. De Mauritskade is onder.
Bron afbeelding: SAA, bestand 5221BT905786.
    Afbeelding uit: juli 2011. Een deel van de voormalige keukenvleugel.
    Afbeelding uit: oktober 2011. Torentje op de nok van het dak, een zogenaamde dakruiter.
    Afbeelding uit: november 2011. Gevel aan de 's-Gravesandestraat.
    Afbeelding uit: maart 2013. De voormalige kapel.
    Afbeelding uit: maart 2013. Achterzijde van de voormalige kapel.
    Afbeelding uit: november 2016. Sinds eind 2016 ligt de ingang tot het hotel aan het Oosterpark.
    Afbeelding uit: juni 1894. Gezien vanuit het Oosterpark.
    Afbeelding uit: juli 2011. De kopse kanten van de oostelijke vleugels.
    Afbeelding uit: maart 2013. De schoorsteen, nog altijd in gebruik, is een afzonderlijk rijksmonument.
    Afbeelding uit: maart 2013. De trappen in de huidige lobby's steunen op gedecoreerde gietijzeren constructies.
    Afbeelding uit: maart 2021. De Lourdesgrot. Oorspronkelijk was dit het achterste deel van de tuin; nu is het deel van het park.
    Afbeelding uit: augustus 2021. Na de opening van de tuin had de grot en vooral het Mariabeeld te lijden onder diverse gevallen van vandalisme. Het beeldje staat daarom sinds juni 2021 achter gaas.
    Afbeelding uit: juni 2013. Op de hoek stond deze Grootbladige Hollandse iep, geplant in 1890. De boom waaide in juli 2015 om.
    Afbeelding uit: 1896. Vogelvluchtschets van het gehele complex, zoals het nooit gerealiseerd is. Tekening uit Bouwkundig Tijdschrift 14, 1896.
    Afbeelding uit: 1920. Kinderen spelen aan een zweefmolen in de tuin van het tehuis. Vermoedelijk zijn het weeskinderen uit het aan het gesticht gelieerde Maagdenhuis. Foto collectie RCE/Brinio, obj.nr BR00406-DOOS21.
    Afbeelding uit: november 2020. Inrit van de parkeergarage, aan de 's-Gravesandestraat. Eerder was hier de ingang tot het complex.
    Afbeelding uit: december 2021. Linker geveltop aan de Mauritskade. "Anno" en een monogram met de letters S en E (Sint Elisabeth).
    Afbeelding uit: december 2021. Rechter geveltop aan de Mauritskade. "1888" en een monogram met de letters S en E (Sint Elisabeth).
    Afbeelding uit: februari 2022. Bij een storm in februari 2022 werd de geveltop beschadigd.
    Afbeelding uit: december 2021. De dakruiter.

    Het voormalige St. Elisabeths-gesticht voor Ongeneeslijken. Nu appartementen (aan de Mauritskade) en Hotel Arena (tussen 1982-1992 Sleep-in).

    Het gesticht was een opvolger van het Maagdenhuis aan het Spui. Het was een tehuis voor de verpleging van meerderjarige invalide wezen, en tevens huisvesting voor ongeneeslijk zieken van rooms-katholieke huize. De zorg was in handen van Zusters van Liefde, een congregatie uit Tilburg.

    Het oorspronkelijke ontwerp van Adrianus Bleys is slechts voor een deel uitgevoerd. Er was daardoor plaats voor 160 en niet 268 personen.

    Het complex is een mengvorm van traditionele verpleeghuisbouw, met kamers aan lange gangen (corridors), en destijds nieuwe paviljoenbouw, die meer licht en lucht binnenliet.

    Het hoofdgebouw is een carrƩ rond een binnenplaats, met een aantal zijvleugels. Een corridor vormt de verbinding met de kapel in het zuidoosten. Oorspronkelijk was er nog een corridor, westelijk van de huidige. De kapel had een toren op het dak, die ca. 1960 is gesloopt.

    De schoorsteen aan de oostzijde is ook een beschermd monument; met ongeveer 35 meter is het een van de weinige resterende hoge schoorstenen in de stad.

    Ook de hekken, muren en poorten aan de west- en noordzijden van het complex zijn een beschermd monument. In de tuin ten oosten van de kapel staat een Lourdesgrot, een folly van cement, kippengaas en textiel. De kunstrots, eveneens een rijksmonument, is vijf meter hoog.

    De eigenaar, de Stichting Het R.C. Maagdenhuis, verkocht het verpleeghuis in 1971 aan de gemeente. Die exploiteerde het nog enkele jaren als Verpleegtehuis Mauritskade. Daarbij werd het beeld van de heilige Elisabeth boven de hoofdingang verwijderd. In 1982 werd het verpleeghuis gesloten; patiƫnten werden overgebracht naar een tehuis elders in de stad.

      Mauritskade 25-27E, 's-Gravesandestraat 1-53

      Datering:
      1888-1890
      Ontwerp:
      Bleijs, A.C.
      Bouwstijl:
      Neorenaissance XIXB
      Oorsponkelijke functie:
      Verpleeghuis
      Status:
      Rijksmonument (526942)
      Bronnen & links:
      • Monumenten Inventarisatie Project
      • A.C. Bleijs: St. Elisabeth-gesticht te Amsterdam. In Bouwkundig Tijdschrift 14, pp. 13-15, 1896.
      • R. Meijscke: Het R.C. Maagdenhuis en het St. Elisabeth-gesticht. RDMZ, Zeist / Sdu, Den Haag 1980. www.dbnl.org/…
      Laatste wijziging:
      september 2019

      Er zijn 5 afbeeldingen in de beeldbank van het Stadsarchief die gerelateerd zijn aan dit adres.

      Toon afbeeldingen Stadsarchief (5)

      Zoeken