Keizersgracht 198

Groot kantoorpand op de hoek van Keizersgracht en Westermarkt. Van Arkel werkte hier samen met de bouwkundige H.J. Breman.

Opdrachtgever was de firma H.W.C. Würdemann, een wijnhandel die zich hier ook zelf vestigde. Grote delen van het pand werden aan andere bedrijven verhuurd. Eigenaar Heinrich Wilhelm Carl Würdemann ( Lengerich 1858 - Amsterdam 1926) woonde hier ook, en noemde het pand "Huize Labor".

Eerder stond op de hoek een fraai zeventiende-eeuws dubbelpand. Dat werd ondanks protesten in 1918 gesloopt. Destijds was er nog geen wet die monumenten beschermde zoals nu. Voor de sloop van het hoekpand en de nieuwbouw was enkel toestemming nodig van de Commissie voor Stadsschoon - waar architect Van Arkel zelf lid van was. Würdemann werd in het literaire tijdschrift De Gids persoonlijk aangevallen, waarbij "de bouwheer van den nieuwen sky-scraper [is] een man zonder smaak en gevoel" een milde passage was. Hij reageerde in de Telegraaf:

Door mij werd aangekocht een bouwterrein, waarop eene in ieder opzicht bouwvallige ruïne stond met weerzinwekkende reclamemuur aan de Westermarktzijde [..] en mij zal stellig de dank der gemeenschap geworden, indien op deze hoek op normale wijze door mij wordt vernieuwd en voor den groothandel dienstbaar gemaakt. Allerminst had ik daarbij de bedoeling eene Amsterdamsche oudheid te vernielen, doch met het oog op de bestemming werd tot amotie besloten. [..] heb ik als goed Amsterdammer gaarne getracht, den gevel aan de Keizersgracht te doen behouden, doch zulks was onmogelijk [..].

Ik zal er trots op zijn stichter van "Huize Labor" te worden en wanneer er sprake moet zijn van eene barbaarsche vernieling, herinner ik slechts aan Amsterdams historische N.Z. Kapel.

Dat laatste was vermoedelijk een sneer naar de schrijver van het stuk in de gids, F.E. Posthumus Meyjes, verre familie van de architect Posthumus Meyjes die geadviseerd had om de oude Nieuwezijds Kapel af te breken.

Keizersgracht 198, Westermarkt 2

Datering:

1919-1921

Ontwerp:

Arkel, G.A. van

Bouwstijl:

Invloed traditionalisme en art nouveau

Oorsponkelijke functie:

Kantoor

Status:

Gemeentelijk monument

Bronnen & links:

• Monumenten Inventarisatie Project
• F.E. Posthumus Meijes: Een barbaar aan 't werk. In De Gids jrg 82, 1918, pp. 509-511. www.dbnl.org/…
• Reactie Würdemann: Telegraaf 8-6-1918, (Delpher) resolver.kb.nl/…
• Aanvang sloop: Telegraaf 11-5-1918, (Delpher) resolver.kb.nl/…

Laatste wijziging:

april 2024

• Gerrit van Arkel

• Kantoren

• Art nouveau
• Traditionalisme