Brug 272, de Mariniersbrug. Enkelvoudige basculebrug van staal en hout over de Dijksgracht. De brug werd gebouwd op de NDM-werf in Noord, in september 1935 op de pijlers geplaatst en in december 1935 opengesteld voor het verkeer.
Er zijn vier doorvaarten, waarvan de grootste 22 meter breed is. Dat was voldoende voor de zeeschepen die destijds nog van en naar de werven op de oostelijke eilanden moesten kunnen varen. Het was in 1935 de grootste brug van Amsterdam.
De brug wordt geopend door elektromotoren. In noodgevallen kon (kan?) de brug ook met de hand worden geopend: volgens een krantenartikel uit 1935 had Ć©Ć©n man daar 3,5 uur voor nodig.
Volgens de omschrijving in het rijksmonumentenregister is het de eerste toepassing in Nederland van een basculebrug volgens het "Chicagotype", een typering van een mechaniek met motoren, tandwielen en een as.
Er kwam geen apart huisje voor de brugwachters. Die konden gebruik maken van een seinhuis van de spoorwegen, dat naast het gelijktijdig aangelegde spoorwegviaduct kwam. Het werd in 1955 gesloopt. Het huidige, glazen huisje dateert uit 2000.
De oorspronkelijke afsluithekken zijn al geruime tijd vervangen door slagbomen.
Dat op deze plek een brug moest komen was vastgelegd in het uitbreidingsplan-Kalff van de jaren 1870. Om een verbinding te maken tussen Kattenburg en de nieuwe Oostelijke Handelskade waren twee bruggen nodig: op deze plek over de Dijksgracht en in het verlengde ervan een brug over de Binnenhaven, een water waar nu de Piet Heinkade ligt. De eerste versie van brug 272 werd in 1877-1878 gebouwd. Dat was een draaibrug.
In de jaren 1930 werd het oostelijk deel van het spoorwegnet in Amsterdam ingrijpend aangepakt, waarbij veel overwegen werden vervangen door viaducten. Zo ook hier. De bestaande brug moest vervangen worden door een lager gelegen nieuwe.
- Deel van Spoorwegwerken Oost
Mariniersbrug. Kattenburgerstraat
- Datering:
- 1935
- Ontwerp:
- Publieke Werken (J. Leupen)
- Bouwstijl:
- Oorsponkelijke functie:
- Brug
- Status:
- Rijksmonument (518382)
- Bronnen & links:
- Monumenten Inventarisatie Project
- Aanbesteding: Het Volk 24-10-1934, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- Seinhuis: Algemeen Handelsblad 7-9-1935, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- Beschrijving: De Standaard 14-12-1935, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- J. Leupen: Schetsontwerp Mariniersbrug over de Dijksgracht (1934). archief.amsterdam/…
- Laatste wijziging:
- december 2023
Er zijn 11 afbeeldingen in de beeldbank van het Stadsarchief die gerelateerd zijn aan dit adres.