Het ingangsgebouw van de Centrale Markt. Oorspronkelijk bood het ruimte aan een kiosk, zes zalen, een keuken, een bescheiden politiepost, een bankkantoor met safe deposit, een drietal winkels, en kantoren van de gemeentelijke dienst Marktwezen.
In de jaren 1930 werd de groothandel in aardappelen, groenten en fruit geconcentreerd op het achterliggende marktterrein. Eerder was er een groente- en fruitmarkt in de Marnixstraat. Op het nieuwe marktterrein werden aanvankelijk ook bloemenveilingen gehouden. In de jaren 1950 kwam er een vismarkt bij, en met de komst van het abattoir in 1984 ook een vleesmarkt.
De Centrale Markt heette vanaf 1977 Centrale Groothandelsmarkt en vanaf 1998 Food Center Amsterdam. De Dienst Marktwezen beheerde deze groothandelsmarkt en reguleerde daarnaast de afzonderlijke dag- en weekmarkten in de stad. Met de instelling van de stadsdelen in de jaren 1990 verviel die laatste taak; in 2006 werd de dienst opgeheven. Het beheer van de groothandelsmarkt ging naar een andere gemeentelijke dienst. Het kantoor is niet meer in dit pand gevestigd.
Kantine en restaurant kregen in 1934 de naam Marcanti, een verbastering van het woord marktkantine. Ze werden geƫxploiteerd door de NV "Marcanti Maatschappij tot exploitatie van het CafƩ-restaurant en Cantinebedrijf", een samenwerkingsverband van cafƩ-eigenaren op het oude terrein aan de Marnixstraat.
De zalen waren van meet af aan te huur voor feesten en partijen. Ook politieke partijen maakten daar gebruik van, waaronder de NSB. Toen marktbezoekers daar begin 1935 achter kwamen, dreigden ze met een boycot van de kantine, waarop de directie besloot de zalen niet meer aan politieke partijen te verhuren.
In 1955-1956 werd het complex aan de noordkant door Publieke Werken uitgebreid met een feest- en vergaderzaal met theatermogelijkheden, en een kegelbaan. Boven de ingang kwam een reliƫf van cementsteen dat een danspaar toont, met een masker en een vogel. Het werd gemaakt door Cephas Stauthamer (1899-1983).
Er werden sindsdien talloze bijeenkomsten, vergaderingen en voorstellingen van operetteverenigingen gehouden. Ook politieke partijen waren weer welkom; vooral de CPN kwam hier vaak.
De exploitatie van het zalencomplex werd in 1975 door de gemeente in handen gegeven van stichting Discotheek De Hoeksteen, nadat de vorige exploitant (de BV Marcanti) jaren achtereen verlies had geleden. Het complex werd toen ook omgedoopt tot De Hoeksteen. Ondanks financiƫle hulp van de gemeente kon ook de stichting de exploitatie niet rond krijgen; in 1984 sloot De Hoeksteen. De gemeente besloot het complex te verkopen, voor ƩƩn gulden, aan een commerciƫle partij, een dochteronderneming van het Lido. In 1992 werd het verkocht aan een volgende eigenaar, die het omtoverde tot 'multimedia- en entertainmentcentrum' Marcanti Plaza. Dat werd bekend vanwege dancefeesten met housemuziek.
Nadat Marcanti Plaza in 2010 een langzame dood was gestorven kwam er in 2014 een nieuw initiatief voor het gebouw, onder de naam Marktkantine. Het werd een evenementenlocatie, nachtclub en restaurant, met daarnaast werkplekken voor creatieve ondernemers.
In het kader van de herontwikkeling van het Markthallenterrein tot gemengd woon-werkgebied wordt het gehele ingangsgebouw met feestzaal afgebroken. De sloop begon in 2023; er komt een aantal woongebouwen voor in de plaats.
Marcanti. Jan van Galenstraat 6-22
- Datering:
- 1934 / 1956
- Ontwerp:
- Publieke Werken
- Bouwstijl:
- Oorsponkelijke functie:
- Marktkantine, kantoren en politiepost
- Status:
- Gesloopt, 2023
- Bronnen & links:
- Centraal Tekeningen Archief van PW, dossier 26143
- Dienst Marktwezen: archief.amsterdam/…
- NSB-conflict: Het Volk 8-1-1935, (Delpher) resolver.kb.nl/… ; Tribune 14-1-1935, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- Uitbreiding: Algemeen Handelsblad 23-12-1953, (Delpher) resolver.kb.nl/… ; opening feestzaal: Parool 6-9-1956, (Delpher) resolver.kb.nl/… ; idem 10-9-1956 (Delpher) resolver.kb.nl/…
- Verkoop: Parool 6-12-1984, (Delpher) resolver.kb.nl/… ;
- Marcanti Plaza: Parool 16-1-1993, (Delpher) resolver.kb.nl/…
- Marktkantine: Parool 4-6-2014, www.parool.nl/…
- Laatste wijziging:
- maart 2023
Er zijn 50 afbeeldingen in de beeldbank van het Stadsarchief die gerelateerd zijn aan dit adres.