De rooms-katholieke kerk St. Willibrordus buiten de Veste stond op de hoek van de Amsteldijk en de Ceintuurbaan. Het was de grootste kerk van Amsterdam en de grootste neogotische kerk van Nederland.
Zoals het een grote kerk betaamt, duurde de bouw lang en geschiedde ze in meerdere fases. Cuypers kreeg al in 1857 de opdracht een kerk te ontwerpen. Die opdracht kwam van pastoor Johannes Wubbe, die de scepter zwaaide over een schuilkerk die al sinds 1705 gevestigd was in een schuur aan het Kuiperspad (nu Kuipersstraat). De opbrengst van de verkoop van de grond waar de schuilkerk stond droeg bij aan het kapitaal dat nodig was voor de bouw van de nieuwe kerk.
In 1871-1873 werd het koor gebouwd, en werd de kerk in gebruik genomen. In 1890-1897 volgden het schip en het dwarsschip, gefinancierd door de grond ten westen van de kerk aan de gemeente te verkopen. Daar waren in het oorspronkelijke plan een plein en een park voor processies voorzien. Voor de achthoekige vieringtoren was pas in 1923 genoeg geld bijeengebracht. Die werd ontworpen door Cuypers' zoon Jos.
Na de oorlog werd de kerk te groot voor de krimpende parochie. Het gebouw was ook bouwvallig geworden. De parochie liet in 1968 een nieuwe kerk bouwen in de Van Ostadestraat, het Afrikahuis. De oude kerk, een aanpalende school en de grond werden verkocht; de gebouwen werden na een brand begin 1970 gesloopt.
Nadat het terrein jarenlang braak had gelegen, kwam op het oostelijke deel in 1988 het verzorgingshuis Tabitha (sinds ca. 2015 ouderenflat Amstelhuis). De rest is nu een speeltuin annex sportveld.
Er is nog wel een Willibrordus binnen de Veste: De Duif, aan de Prinsengracht.
Willibrordus buiten de Veste. Amsteldijk 36
- Datering:
- 1873 / 1897 / 1923
- Ontwerp:
- Cuypers, P.J.H. / J.Th.J Cuypers
- Bouwstijl:
- Neogotiek
- Oorsponkelijke functie:
- Kerk
- Status:
- Gesloopt, 1970
- Bronnen & links:
- Reliwiki over de kerk: reliwiki.nl/…
- Over de schuilkerk: stichtingjacobdewit.nl/…
- Laatste wijziging:
- augustus 2023
Er zijn 165 afbeeldingen in de beeldbank van het Stadsarchief die gerelateerd zijn aan dit adres.