Emma Kinderziekenhuis, Sarphatistraat 104

Het voormalige Emma Kinderziekenhuis. Het ziekenhuis verhuisde in 1988 naar het AMC. In 2014 is het grotendeels afgebroken; er kwam een hotel.

Het oudste deel dateert uit 1873 en werd ontworpen door P.J. Hamer. In de loop der jaren is het gebouw flink verbouwd en uitgebreid. Van het oorspronkelijke gebouw van Hamer resteert alleen het hoofdgedeelte (met het witte portaal). De lage zijvleugels van Hamers gebouw werden in 1885 (oosten) en 1891 (westen) vervangen door nieuwbouw van Springer resp. Schill en Haverkamp. Springer bouwde in een neorenaissance-stijl; Schill en Haverkamp kopieerden die.

Het modernere deel dateert uit de jaren 1960. Het verbindt het oude deel met het voorheen vrijstaande paviljoen Spinozastraat 55.

Het ziekenhuis werd in 1865 opgericht door armenarts Samuel de Ranitz (1834-1913) en was aanvankelijk ondergebracht aan de Oudezijds Achterburgwal. In 1871 werd begonnen met de bouw aan de Sarphatistraat, waar toen grond vrijkwam doordat de verdedigingsfunctie van de oude stadswallen verviel. Het heette in het begin kortweg Kinderziekenhuis; in 1899 werd het vernoemd naar prinses Emma.

In het hoofdgebouw was ruimte voor 60 kinderen. Directeur was jonkvrouw P.C.E. Berg. In de eerste decennia volgde uitbreiding met een isolatieafdeling, een operatieafdeling, een zuigelingendeel en een kinderpoli.

Het Nieuws van den Dag schreef in september 1873:

In dat gedeelte van de Sarphatistraat dat zich van het Weesperplein naar de Muiderpoort uitstrekt, is een gebouw verrezen, van een doeleinde dat de sympathie van iedereen ten volle waardig is. Wij bedoelen het door den architect Hamer in sierlijken trant opgetrokken Kinder-Ziekenhuis, dat plaats aanbiedt voor de verpleging van 50 kinderen, — tot de ouderdom van 12 jaren — en gerustelijk eene uitmuntende inrichting mag worden genoemd. Wij zagen het hoe daar in de vier ruime verplegingszalen voor lucht en licht is gezorgd, hoe doelmatig de kamertjes van de zieken, die geisoleerd moeten blijven, zijn ingericht, met hoeveel juistheid, gepaard aan goeden smaak — dit is in een ziekenhuis zeker niet ongepast — alles tot in de kleinste onderdeelen is geordend en geplaatst. Ruime badkamers, een reservoir van regenwater en gelegenheid tot den aanleg van een wintertuin in de kelders; achter de beide vleugels ruime balkons die uitzicht geven op een stuk grond dat in een tuin zal worden herschapen, volmaken het al. Jammer echter dat het bestuur, dat reeds in eigendom bezit een stuk grond gelegen naast het gebouw, nog niet in staat is daar, volgens het bestaande plan, een zogenaamd isoleergebouw, voor besmettelijke ziekten, te doen optrekken, en het is te hopen dat door het toevloeien van ruime bijdragen spoedig eene inrichting worde volmaakt die de instellingen van liefdadigheid in onze stad met een prachtexemplaar heeft vermeerderd.